نقد نظرات آواکیانیست ها در مورد نیروی محرک عمده سرمایه داری(4)

نقد نظرات آواکیانیست ها در مورد نیروی محرک عمده سرمایه داری(4)

اکنون به بررسی نظرات ریموند لوتا بپردازیم. وی در مقاله اش نوشته بود:

«یکی از نظرات باب آواکیان نقش مرکزی را در این کار تئوریک بازی کرد. او «قوه ی محرکه ی آنارشی» را به عنوان شکل عمده ی حرکت تضاد اساسی سرمایه داری مشخص کرد که شرایط کلی مبارزه ی طبقاتی را ایجاد می کند.»

«تخاصم میان پرولتاریا و بورژوازی یک شکل از حرکت تضاد اساسی است. شکل دیگر حرکت تضاد اساسی سرمایه داری تخاصم میان سازماندهی تولید در سطح کارگاه، کارخانه، شرکت منفرد و واحد سرمایه با آنارشی تولید در سطح کلی جامعه است.»

 و سپس

«اما در کلیتِ امر، تا زمانی که شیوه ی تولید سرمایه داری در مقیاس جهانی سلطه دارد، این آنارشی تولید سرمایه داری است که موجب می شود در حیطه ی مادی که بستر مبارزه ی طبقاتی را تشکیل می دهد، تغییرات اساسی به وجود آید. حرکتی که آنارشی ایجاد می کند، روابط پر هرج و مرج میان تولیدکنندگانِ سرمایه دار که توسط رقابت رانده می شود٬ شکل عمده ی حرکت تضاد اساسی است.»(لوتا، پیشین)

با توجه به مروری که بر نظرات انگلس داشتیم، روشن است که نتیجه گیری های بالا جز اغتشاش چیزی دیگری نیست و نه با نظرات وی تطبیق می کند و نه می تواند از آنها استنتاج شود، و نه به عنوان مثلا تکامل دادن این نظرات می تواند به چنین توسعه ای و چنین نتایجی بینجامد.

تضاد بین ارگانیزاسیون اجتماعی و هرج و مرج

نخست این که انگلس می گوید، یکی از دو شکل بروز تضاد اساسی( یعنی تضاد بین تولید اجتماعی و تصاحب خصوصی وسائل تولید) سازماندهی تولید در هر مؤسسه جداگانه و آنارشی در کل جامعه است. به عبارت دیگر، انگلس شکل تجلی تضاد اساسی را در کل یک تضاد که در اقتصاد هست، می بیند، و نه در یک سر تضاد یا تنها در آنارشی. این در حالی است که در نظر آواکیان و لوتا از تضاد عمده یا جهت عمده یک تضاد نامی برده نشده است و با مغلطه، تضادها به «شکل حرکت» تبدیل شده و تنها بخش آنارشی به عنوان «شکل عمده» حرکت تضاد اساسی قلمداد شده است.

از دیدگاه انگلس( و مارکس نیز)، رشد و تکامل آنارشی و هرج و مرج و نقش محرکه آن، در عین حال به معنای رشد و تکامل ارگانیزاسیون اجتماعی تولید است و این هر دو تضادی را تشکیل می دهند که نقش نیروی محرکه را در تکامل تولید سرمایه داری بازی می کند.

مارکس در جملات مشهور خود در پایان جلد نخست سرمایه  و پس از بندی که در آن به این که « شکل همکاری پروسه کار همواره به مقیاس وسیع تری گسترش می یابد» می نویسد:

« با کاهش پیوسته ی تعداد سرمایه داران کلان، یعنی آنها که تمام این فوائد این روند تحولی را غصب کرده، به انحصار خود در می آورند، حجم فقر، فشار، رقیت، فساد و استثمار افزایش می یابد. ولی در عین حال عصیان طبقه ی کارگر پیوسته شدیدتر می گردد و مکانیسم فرایند تولید سرمایه داری خود آنها را به متحد شدن و سازمان یافتن می کشاند. انحصار سرمایه برای شیوه ی تولیدی خود که با آن و زیر تأثیر آن شکوفندگی یافته است، به صورت مانعی در می آید. تمرکز وسائل تولید و اجتماعی شدن کار به نقطه ای می رسد که دیگر با پوسته سرمایه داری خود سازگار نیست. این پوسته می ترکد. ساعت مرگ مالکیت خصوصی سرمایه داری فرا می رسد. از سلب مالکیت کنندگان، سلب مالکیت می شود.»( ترجمه ی ا. اسکندری، ص691، تاکیدها از ماست). مارکس در این عبارات به روشنی به رشد ارگانیزاسیون در درون نظام سرمایه داری تولید که همپای هرج و مرج صورت می گیرد، اشاره می کند.

بنابراین، چنانچه تنها آنارشی نقش نیروی محرک را بازی کند و سازماندهی اجتماعی تولید، ثابت و بی تحرک باشد و یا همپای آن رشد نکند، آن گاه اساسا تضاد اساسی سرمایه داری به مرحله حاد و بحرانی نمی رسد و نیروی مولد اجتماعی بی تحرک و رشد نیافته با روابط تولید سرمایه داری در تضاد شدید و آنتاگونیسم قرار نمی گیرد. پس رشد هرج ومرج به معنای رشد متضاد آن یعنی برنامه ریزی و سازماندهی اجتماعی تولید است که نخست در هر مؤسسه به اوج تکامل خود می رسد و سپس باید با انقلاب پرولتری، تبدیل به امری در کل اجتماع گردد.

رشد متقابل تضاد بین ارگانیزاسیون و هرج و مرج و مبارزه طبقاتی

 دوم این که انگلس بازتاب تضاد اساسی را در دو عرصه متفاوت می بیند. در عرصه تولید و اقتصاد و در عرصه مبارزه طبقاتی.

از این دیدگاه، گسترش و رشد تضاد اساسی در شکل ارگانیزاسیون و هرج و مرج در عین حال به معنای گسترش و رشد تضاد اساسی در عرصه مبارزه طبقاتی است. به عبارت دیگر، هر چقدر تضاد بین ارگانیزاسیون و هرج  و مرج بیشتر شود، تضاد در عرصه مبارزه طبقاتی- گرچه در فرایندی ناموزون - بیشتر می شود و برعکس.(1) نمی شود که تجلی تضاد اساسی در عرصه اقتصادی تحرک داشته باشد، اما تضاد در عرصه مبارزه طبقاتی متوقف شود و یا در بهترین حالت یک تبعیت بی تحرک و یا کم تحرک را از تضاد در عرصه اقتصادی داشته باشد.

در بخش گذشته به نظر انگلس درباره «دور باطل» و «حرکت مارپیچی» اشاره کردیم. انگلس از این صحبت می کرد که این دور به بحران اقتصادی می انجامد« و این توده های پرولتری هستند که بالاخره هرج و مرج تولید را از میان بر می دارند»و نه از حرکتی که تنها به روی یک نقطه یعنی آنارشی متمرکز شود و همان را برای یک دوره طولانی تاریخی تکرار کند. روشن است که در بحران های اقتصادی، عموما مبارزه طبقاتی حادتر از دوران عادی است و در حرکت و مبارزه طبقه کارگر جهش صورت می گیرد .

تضادهایی در عرصه های متفاوت

سوم این که انگلس صحبتی از این که کدام تضاد، شکل عمده بروز تضاد اساسی و کدام تضاد شکل غیر عمده است، نمی کند.

 دلیل آن این است که این ها به دو عرصه متفاوت اقتصادی و سیاسی تعلق دارند. البته عرصه اقتصادی و عرصه سیاسی یک تضاد را تشکیل می دهند و گاه تحرک تضاد در اقتصاد، عمده می شود و گاه تحرک تضاد در مبارزه طبقاتی.(2) اما یک تضاد در عرصه اقتصادی و یک تضاد در عرصه مبارزه طبقاتی مستقیماً تشکیل یک تضاد را نمی دهند که بتوانیم بگوییم کدام یک از آنها عمده( یا «شکل عمده») است و کدام یک غیر عمده.(2)

 می توان گفت یک تضاد هرج و مرج و ارگانیزاسیون است و تضاد دیگری در عرصه اقتصاد را مثال آورد و گفت که از میان این دو تضاد، مثلا تضاد بین ارگانیزاسیون و هرج و مرج هم به طور کلی عمده است و هم، اکنون و در این دوران مشخص، عمده است. اما نمی توانیم بگوییم یک سر قضیه ارگانیزاسیون و هرج و مرج است و سر دیگر آن مبارزه طبقه کارگر با سرمایه دار، و در این تضاد، ارگانیزاسیون و هرج و مرج عمده است.

چنین  قیاسی به آن ماند که تضاد میان تولید بزرگ و تولید کوچک را در اقتصاد، و تضاد میان بورژوازی و خرده بورژوازی را در مبارزه طبقاتی مثال بیاوریم و بعد بگوییم که تضاد بین تولید بزرگ و تولید کوچک «شکل عمده»حرکت است. در حالی که این دو در واقع نمایانگر یک تضاد واحد، اما بروز کرده در دو عرصه متفاوت اقتصاد و سیاست هستند و مبارزه طبقاتی بین خرده بورژوازی و بورژوازی خود شکل بروز تضاد بین تولید کوچک و بزرگ است.

 و یا تضاد بین فرد گرایی و جمع گرایی که تجلی تضاد اساسی سرمایه داری در عرصه فرهنگ  است را نمونه بیاوریم و بگوییم که بین فرد گرایی و جمع گرایی و مبارزه طبقاتی بین کارگر و سرمایه دار، مبارزه بین جمع گرایی و فرد گرایی عمده است. تو گویی که این مبارزه، مبارزه بین طبقه کارگر و سرمایه دار نیست.

 آنچه در خصوص این مثال ها می توان گفت این است که مثلا عرصه ی اقتصاد و تغییرات آن عمده شده است و یا عرصه سیاست، و بر این مبنا، مسائل و موضوعاتی که محور اصلی جدال و مبارزه هستند، متفاوت شده اند. به طور کلی، تضادهای عرصه ی اقتصادی و تضادهای عرصه مبارزه طبقاتی، به طور ناموزون رشد می یابند و مداوماً عمده و غیر عمده می شوند و  عرصه مبارزه طبقاتی هم، نه عرصه ای ثابت و خاموش است و نه منفعل و تابع صرف عرصه اقتصاد.( پایین تر به این موضوع باز می گردیم)

تازه حتی در صورتی که بگوییم، زمینه ی اقتصادی عمده شده و در آن زمینه هم تضاد مزبور عمده گردیده است، باز، چنان که گفتیم کل تضاد، «شکل عمده حرکت» می شود، و نه تنها یک بخش آن که هرج و مرج است. و چنانچه کل این تضاد عمده شود، باز هم اجزاء آن نیروی مولد سازمان یافته یعنی طبقه کارگر در یک سو و سرمایه داران رقیب در سوی دیگر است و چون این تضاد ها در راستای یکدیگر هستند، بنابراین، عمده شدن تضاد مزبور به معنای عمده شدن تضاد میان طبقه کارگر و طبقه سرمایه دار است. تفاوت تنها زمینه ای است که این تضادها در آن عمده می شوند. یکی در زمینه اقتصاد و دیگری در زمینه مبارزه طبقاتی است. به بیان دیگر، یک تقابل و مبارزه بیش نیست، اما در همه ی زمینه ها و عرصه ها و به شکل های گوناگون  مادی و معنوی و جبری و آگاهانه جریان دارد.

تضاد بین طبقه کارگر و بورژوازی و تضادهای درونی بورژوازی

 اکنون سیر حرکت تضاد مزبور را در زمینه مبارزه طبقاتی دنبال کنیم.

 بر مبنای مباحث باب آواکیان و ریموند لوتا، به این دلیل که نیروی محرک پیش برنده سرمایه داری و«شکل عمده حرکت تضاد اساسی»، آنارشی است، بنابراین، تجلی این نیرو در عرصه مبارزه طبقاتی، باید تضاد میان سرمایه داران و رقابت هرج و مرج آفرین آنها باشد.

 به این ترتیب، از نظر اینان، نیروی محرک سرمایه داری در عرصه مبارزه طبقاتی، تضادهای درونی طبقه سرمایه دار است و به تبعیت و دنباله روی از عرصه ی اقتصادی که در آن تنها یک سر تضاد یعنی رقابت و هرج و مرج عمده است، در این عرصه هم یک سر تضاد، یعنی تضاد درونی طبقه سرمایه دار« عمده» می شود.

 روشن است که سفسطه های آواکیان و لوتا به این امر می انجامد که تضاد درونی مزبور را نیز«شکل عمده حرکت» در مبارزه طبقاتی بدانند.(3) در واقع، ما می توانیم استنتاج کنیم که در نظر آواکیان و لوتا عرصه مبارزه طبقاتی به نوبه خود«شکل عمده حرکت» است، اما در آن، نه تضاد میان طبقه کارگر و سرمایه داران، بلکه تضاد میان سرمایه داران عمده است. نگاهی به نتایجی که این مغلطه گران در مورد جنگ های امپریالیستی می گیرند (و باحذف تقریبا کامل انقلابات پرولتری و دموکراتیک) کاملا گواهی است بر این که اتفاقاً حضرات چندان هم مبارزه طبقاتی را«شکلی» غیر «عمده» نمی دانند. تنها مبارزه طبقه کارگر را از آن حذف و یا در آن بی اهمیت به شمار می آورند.(4)

 در عباراتی که از لوتا آوردیم وی گفته بود:

«تخاصم میان سرمایه های ملی امپریالیستی گوناگون و مبارزه بر سر تقسیم جهان، به طور عمده از بطن تضاد میان ارگانیزاسیون و آنارشی ـ سازماندهی در سطح شرکتی و آنارشی در سطح تولید اجتماعی ـ رشد می کند و نشانه ی تشدید کیفی آن است. در قرن بیستم، این تخاصم موجب به راه افتادن دو جنگ جهانی شد.»(5)

بنابراین تضاد میان سرمایه داران که از قضا «موجب به راه انداختن دو جنگ جهانی شد»، از دید این حضرات، باید تضاد عمده در عرصه مبارزه طبقاتی باشد. باری، آنارشی در مبارزه طبقاتی تجلی می یابد، اما اجتماعی شدن تولید و ارگانیزاسیون در تضادش با آنارشی، در مبارزه طبقاتی بازتاب نمی یابد و چنانچه بازتاب یابد، به تبعیت از تضاد میان سرمایه داران است!؟

چنین نتیجه گیری هایی در حالی است که همان فرایندی که در بالا شرح دادیم، در مورد مبارزه طبقاتی نیز صدق می کند. بر مبنای مورد بحث مارکس، انگلس، لنین، استالین و مائوتسه تونگ می توان گفت یک سر تضاد در مبارزه طبقاتی، تضاد میان طبقه کارگر و طبقه سرمایه دار است و تضاد دیگر در آن، تضاد میان طبقه سرمایه دار،(درون خود طبقه کارگر نیز تضاد وجود دارد) و یکی از این دو تضاد عمده است. گرچه می دانیم که اینجا این تضاد میان طبقه کارگر و طبقه سرمایه دار است که شکل بروز تضاد اساسی است و نه تضاد میان طبقه سرمایه دار.

مائو نوشت:

«برای نمونه در جامعه سرمایه داری دو نیروی متضاد ، پرولتاریا و بورژوازی ، تضاد عمده را تشکیل می دهند ؛ تضادهای دیگر مانند تضاد بین بقای طبقه فئودال و بورژوازی ، تضاد بین خرده بورژوازی دهقانی و بورژوازی، تضاد بین پرولتاریا و خرده بورژوازی دهقانی ، تضاد بین بورژوازی غیرانحصاری و بورژوازی انحصاری ، تضاد بین دمکراسی بورژوایی و فاشیسم بورژوایی ، تضادهای میان کشورهای سرمایه داری ، تضاد بین امپریالیسم و مستعمرات و سایر تضادها – همه اینها بوسیله این تضاد عمده معین می شوند و تحت تأثیر آن قرار می گیرند.»(درباره تضاد، منتخب آثار، جلد یک، ص 501)

 می بینیم که اینجا مائو نه تنها به تضاد بین پرولتاریا و بورژوازی به عنوان تضاد عمده اشاره می کند، بلکه دیگر تضادها را در تبعیت کلی از آن و زیر تأثیر آن می داند.(6)

البته ما می توانیم بپذیریم که در برهه ی معینی این امکان است که تضاد میان طبقه سرمایه داران عمده شده و وزن و تأثیر آن در تکامل مبارزه طبقاتی بیشتر از تضاد نخست گردد، اما این امر تنها در مقاطعی ممکن است پیش آید. این تضاد نیز به طور کلی به وسیله تضاد عمده، یعنی تضاد میان طبقه کارگر و سرمایه دار که خود شکل اصلی بروز تضاد اساسی در مبارزه طبقاتی است، تعیین می شود و نه برعکس. یعنی تضاد میان سرمایه داران، شکل اصلی بروز تضاد اساسی و یا «شکل عمده حرکت» آن در مبارزه طبقاتی نیست، بلکه شکل عمده حرکت یک سر تضاد اساسی است که میان تصاحب کنندگان وسائل تولید است.

جهت عمده و جهت غیر عمده تضاد

حال از دیدگاه جهات عمده و غیر عمده تضاد مسئله مزبور را تحلیل کنیم؛ زیرا در دیدگاه حضرات این مسائل درهم شده است.

بر مبنای این اصل می توان گفت که از دو جهت آنارشی و ارگانیزاسیون، در نظام سرمایه داری جهت آنارشی عمده است و در تضاد مزبور نقش تعیین کننده دارد. اما این نکته تازه ای نیست و مارکس یا انگلس نیز نگفته اند که مثلا در این تضاد، جهت ارگانیزاسیون عمده است و نقش تعیین کننده دارد.

همین امر در مورد مبارزه طبقاتی نیز صادق است. در این مبارزه نیز بدان دلیل که قدرت سیاسی در دست بورژوازی است، بورژوازی جهت عمده و طبقه کارگر جهت غیر عمده را تشکیل می دهد. این هم نکته تازه ای نیست و مارکس و انگلس هم نگفته اند که در نظام سرمایه داری بورژوازی جهت غیر عمده و طبقه کارگر جهت عمده است. اما از این که آنها معتقد بودند که بورژوازی جهت عمده و یا آنارشی جهت عمده در تضادهای مورد بحث هستند، هرگز به این نتیجه نرسیدند که مبارزه طبقاتی نیروی محرک اصلی پیشرفت تاریخ(و در اینجا سرمایه داری) نیست و بلکه آنارشی و یا تضاد درونی طبقه سرمایه دار، نقش این نیروی محرک را دارد. وانگهی، باید توجه کرد که آنچه موجب تحرک کلی می شود، یک تضاد است، صرف نظر از این که کدام جهت عمده باشد و کدام جهت غیر عمده.

اگر بخواهیم پیشتر برویم می توانیم این گونه بگوییم که در تضاد میان هرج و مرج و ارگانیزاسیون، هرج و مرج جهت عمده و ارگانیزاسیون جهت غیر عمده است؛ و همین جهت غیر عمده- چنان که در نظر مارکس مستتر بود- در شکل نابود کننده اصلی جهت عمده، یعنی هرج و مرج است.

 و نکته آخر این است که آنارشی و مبارزه طبقاتی، مانند نیروهای مولد و مناسبات تولید، پراتیک و تئوری و زیر بنا و روبنا، یک  همگونی اضداد را تشکیل نمی دهند که بگوییم در این تضاد کدام یک عمده است و کدام یک غیر عمده.

نقش تعیین کننده ساخت اقتصادی

در بالا به دیدگاه یک وجهی لوتا و آوکیان که چشمان شان تنها آنارشی را می بیند( و به گفته لنین  متورم شدن یکی از دو جنبه یک تضاد) و اجتماعی شدن تولید را در تقابل با آن نمی بیند، اشاره کردیم. اینک از زاویه نقش تعیین کننده ساخت اقتصادی نسبت به ساخت سیاسی و ایدئولوژیک به نظر آنها توجه می کنیم.

در متنی که از لوتا آوریم این عبارات بود:

«اما در کلیتِ امر، تا زمانی که شیوه ی تولید سرمایه داری در مقیاس جهانی سلطه دارد، این آنارشی تولید سرمایه داری است که موجب می شود در حیطه ی مادی که بستر مبارزه ی طبقاتی را تشکیل می دهد، تغییرات اساسی به وجود آید.»

این فرمول بندی اگر از مغلطه های درون آن  بگذریم– قرار دادن آنارشی که یک سر تضاد  در عرصه اقتصادی است در مقابل کل مبارزه طبقاتی که پدیده ای متعلق روساخت است- در نهایت به این نظریه ماتریالیسم تاریخی اشاره دارد که « در کلیت امر» تغییرات در ساخت اقتصادی، نقش تعیین کننده را در تغییرات اساسی دارد؛ به عبارت دیگر، چون این تغییرات در«حیطه مادی» صورت می گیرد، شرایط مبارزه طبقاتی و تحرک روساخت های سیاسی و فرهنگی را تعیین می کند.  

نخست می توان پرسید که آیا آنارشی از آغاز به وجود آمدن شیوه تولید سرمایه داری عمده بوده است و یا در این دوران اخیر شروع به عمده شدن کرده است و تا زمانی که شیوه تولید سرمایه داری در مقیاس جهانی سلطه دارد- یک سفسطه دیگر-  عمده است؟ اگر پاسخ این باشد که از آغاز این شیوه تولید عمده بوده است، دیگر چه نیازی به این که بگوییم« تا زمانی که در مقیاس جهانی سلطه دارد»!

و اما اگر پاسخ این باشد که خیر! در این  پنجاه سال اخیر که سرمایه داری جهانی شده است، این امر صدق می کند. در این صورت باید گفت که آیا زمانی که شیوه تولید در «مقیاس جهانی سلطه» نداشت و تنها در چند کشور اروپایی بود، تضاد میان ارگانیزاسیون و آنارشی موجب نمی شد که در مبارزه طبقاتی که ظاهرا به حیطه غیر مادی تعلق دارد، تغییرات اساسی به وجود آید و همواره این مبارزه طبقاتی بود که موجب می شد در«حیطه ی مادی»، تغییرات اساسی به وجود آید؛(7) و از زمانی که شیوه تولید در مقیاس جهانی سلطه پیدا کرده، تأثیراین تضاد( که در نظرات حضرات تنها به آنارشی تقلیل می یابد) یک طرفه شده و تنها این یک موجب می شود که در «حیطه ی مادی»، تغییرات اساسی پدید آید؟ چنانچه آنارشی و هرج و مرج نیروی محرکه سرمایه داری باشند، چطور چنین امری ممکن بوده است؟

 این جالب است که این نظر در حالی داده می شود که قرن بیستم که در آن جهانی تر شدن بیش از پیش سرمایه صورت گرفته و امپریالیسم به مثابه عالی ترین مرحله سرمایه داری لنین در دهه های آغازین این قرن نوشته شده، جنبش ها و انقلابات فراوان در چهار گوشه دنیا صورت گرفته و  تقریباً در نیمی از جهان حکومت های طبقه کارگر بر پا شده است!

 دوم: این روشن است که از دیدگاه ماتریالیسم تاریخی باید بین ساخت اقتصادی جامعه به عنوان بستر و یا «حیطه مادی» تغییرات و نقش تعیین کننده نهایی آن در تحول جامعه از یک سو و ساخت سیاسی و فرهنگی و مبارزات طبقاتی که بر سر مسائل گوناگون صورت گیرد، از سوی دیگر فرق نهاد. مارکس در شرح مشهورش از ماتریالیسم تاریخی نوشت:

« ... در بررسی این گونه دگرگونی ها همواره بایستی میان دگرگونی مادی شرایط اقتصادی تولید که به همان دقت علوم طبیعی قابل اندازه گیری است، و دگرگونی حقوقی، سیاسی، مذهبی، هنری یا فلسفی- خلاصه اشکال ایدئولوژیکی ای که انسان از طریق آنها به این تضاد واقف شده و برای از بین بردن آن به نبرد بر می خیزند- تفاوت قائل شد.» (نقد اقتصاد سیاسی، مقدمه، ص 5)

از این دیدگاه، تضاد میان ارگانیزاسیون و آنارشی که شکل بروز تضاد اساسی در حوزه ی اقتصادی است، طبعا نقش بنیانی تری نسبت به دیگر تضادها و از جمله تضادهایی که در عرصه مبارزه طبقاتی بروز می کند، دارد. اما طرح این نظر که «... تا زمانی که شیوه ی تولید سرمایه داری در مقیاس جهانی سلطه دارد، این آنارشی تولید سرمایه داری است که موجب می شود در حیطه ی مادی که بستر مبارزه ی طبقاتی را تشکیل می دهد، تغییرات اساسی به وجود آید.» نه تنها مطلق کردن تأثیر آنارشی نسبت به ارگانیزاسیون در« حیطه مادی»( در حالی تولید جهانی در ابعاد گسترده ای شاهد رشد دومی یعنی ارگانیزاسیون و اجتماعی شدن جهانی تولید بوده است) و حذف یک تضاد است، بلکه در عین حال تا حدود زیادی مطلق کردن تغییر اقتصادی یا «حیطه مادی» نسبت به تغییرات سیاسی- ایدئولوژیک و مبارزه طبقاتی است.

در مورد نکته اخیر باید بگوییم که این نظر که در تضاد بین ساخت اقتصادی و ساخت سیاسی- ایدئولوژیک، ساخت اقتصادی به طور کلی جهت عمده است، تبدیل شده است به این که در تمامی دوران یک شیوه تولید، ساخت اقتصادی جهت عمده است.

این نظر به این شکل ارائه شده که در«کلیت امر»، در تضاد میان آنارشی که موجب تغییر در«حیطه مادی» می شود و مبارزه طبقاتی، آنارشی عمده است.

چنانچه به نظرات انگلس برگردیم می بینیم که صحبت انگلس بر سر این نیست که آیا ساخت اقتصادی عمده است و یا مبارزه طبقاتی. وی تجلی تضاد را در دو حوزه بررسی می کند و سیر مواج و مارپیچی دو عرصه و گذار و تبدیل مداوم آنها را به یکدیگر و به طور کلی تکامل جامعه و تکامل مبارزه طبقاتی را توضیح می دهد.

نقش ساختار سیاسی- ایدئولوژیک و مبارزه طبقاتی

 مارکس و انگلس بر این بودند که ساخت اقتصادی نهایتاً  شکل های حرکت، تغییر و تکامل را در دیگر عرصه ها را تعین می کند، اما آنها نگفتند که این ساخت همواره و یا در هر اوضاع و احوالی نقش عمده و تعیین کننده را دارد. از آن بدتر، آنها تضاد میان ارگانیزاسیون و هرج و مرج را علم نکردند و نگفتند که این هرج و مرج است که تا زمانی که شیوه تولید سرمایه داری «در مقیاس جهانی سلطه دارد»( در زمان آنها شیوه تولیدسرمایه داری تا حدودی جهانی شده بود) موجب می شود که در «حیطه مادی که بستر مبارزه طبقاتی را تشکیل می دهد، تغییرات اساسی به وجود آید». برای آنها، همچنان که در بالا اشاره کردیم هم وجه همزاد آنارشی، یعنی ارگانیزاسیون تولید، تغییرات فراوان در« حیطه مادی» ایجاد می کرد و موجب اجتماع هر بیشتر، اتحاد، تشکل و سازمان یابی، آگاهی و مبارزه متحدانه و کشوری طبقه کارگر می شد و هم پیشرفت خود مبارزه طبقاتی که خود اشکالی مادی و معنوی دارد، موجب تغییر در بستر مادی خود یا ساخت اقتصادی می شد.

در واقع، نقش ساخت سیاسی و فرهنگی و مبارزه طبقاتی در ایجاد تغییرات در عرصه اقتصادی در مارکسیسم  همواره مورد تآکید قرار گرفته است. مارکس و انگلس بارها و به ویژه از زمان نگارش مانیفست حزب کمونیست به این نقش اشاره کردند. آنها در همان آغاز مانیفست نوشتند که «تاریخ جامعه هایی که تاکنون وجود داشته، تاریخ مبارزه طبقاتی است.»

اما در مقابل لوتا چنین می نویسد:

 «مبارزه ی طبقاتی در هر مقطعی می تواند در سطح محلی (ملی) یا مقیاس جهانی عمده شود. اما به طور عموم و در بازه ی زمانی طولانی و روی هم رفته، تا زمانی که شیوه ی تولید سرمایه داری در مقیاس جهانی سلطه دارد، نیروی محرکه ی آنارشی نظام امپریالیستی جهانی شکل عمده ی حرکت تضادهای انباشت سرمایه در مقیاس جهانی خواهد بود.»

به این ترتیب، جناب ریموند لوتا می خواهد «آب پاکی روی دست همه بریزد» و خیال همه را راحت کند که تا زمانی که سرمایه داری هست، خبری از اینکه مبارزه طبقاتی عمده شود در  کار نخواهد بود!؟

چنین نظرات فرصت طلبانه ای- در واقع درهم کردن ها و سفسطه هایی- ظاهرا به اتکاء نظرات مارکس وانگلس  گفته می شود، حالی که این دو که خود بنیانگذار اندیشه ماتریالیسم تاریخی بودند و تضاد میان نیروهای مولد و روابط تولیدی در جامعه و نیز تجسم آن در شیوه تولید سرمایه داری یعنی تضاد میان اجتماعی شدن تولید و تصاحب خصوصی وسائل تولید را به عنوان نیروی محرک این شیوه تولید خاطر نشان کردند، در عین حال و نه تنها در مانیفست بلکه در طول بیش از نیم قرن به روی این دیدگاه تاکید کرده اند که نیروی محرک تاریخ مبارزه طبقاتی است و انقلاب ها هستند که لکوموتیو تاریخ هستند.

 و این هم عباراتی که مارکس و انگلس، 40 سال پس از مانیفست، مشترکا و در نامه ای سرگشاده ی بسیار مهمی  به ا ببل، و لیبیکنخت، و براک و دیگران، رهبران اصلی جناح مارکسیسم در حزب سوسیال دموکرات آلمان در سال 1879، نوشتند:

«... از قریب چهل سال پیش تا کنون، ما مبارزه طبقاتی را به عنوان نیروی محرک مستقیم تاریخ، در درجه اول اهمیت قرار داده ایم و به ویژه برای مبارزه طبقاتی بین بورژوازی و پرولتاریا به مثابه نیرومند ترین اهرم انقلاب اجتماعی، اهمیت خاص و درجه اولی قائل بوده ایم. در نتیجه برای ماغیر ممکن  است که همپا و هم آهنگ با کسانیکه میل به حذف این مبارزه طبقاتی از جنبش را دارند، قدم برداریم( منظور مارکس کسانی مانند آواکیان و لوتا بوده است)... وبنابراین ما نمی توانیم همراه با اشخاصی که با جاروجنجال اعلام می کنند که کارگران، خیلی کمتر از آنی که بتوانند خود را به دست خود رها سازندآگاهی دارند و آموزش دیده اند و [در نتیجه] باید از بالا، به وسیله بشر دوستان بورژوا و خرده بورژوا، آزاد شوند، همگام شویم. آنها «سفسطه گران» و «شبه انقلابیونی» هستند که باید از حزب اخراج شوند.»( نامه سرگشاده به ببل، لیبکنخت، براک و دیگران، 1879 به نقل از تاریخ جنبش بین المللی کمونیستی، گروه نویسندگان شانگهای، برگردان بهمن احمدی، ص 145، تمامی تأکیدها و عبارات داخل پرانتز از ماست.)(9)

 شاید آواکیان و لوتا این گونه استدلال بیاورند که گویا آنچه مارکس و انگلس گفته اند، مربوط به دوران سرمایه داری رقابت آزاد بوده است و در مورد امپریالیسم صدق نمی کند و شاید که لنین نظری جز نظر مارکس و انگلس داشته است.

ما بحث در مورد امپریالیسم و نظر لنین را به بخش های آینده می سپاریم و اکنون تنها به این نکته بسنده می کنیم که لنین امپریالیسم را «آستان انقلاب پرولتری» نامید و در کشوری که از نظر اقتصادی عقب مانده بود، یعنی سرمایه داری در آن در کنار ساخت های عقب مانده زیست می کرد، براهمیت و  نقش عمده مبارزه طبقاتی و انقلاب نسبت به ساخت اقتصادی بسیار تآکید کرد.

ریموند لوتا تنها نظرات خود را در مورد عمده بودن آنارشی با استناد به انگلس طرح نمی کند. وی در عین حال به نظرات مارکس در مورد «رقابت» نیز استناد می کند. بنابراین وظیفه ما این است که ببینیم استنادات لوتا به مارکس کدام است و نظر مارکس  در این باره چیست. این کاری است که در بخش های بعدی انجام می دهیم.

ادامه دارد.

هرمزدامان

نیمه دوم اردیبهشت 99

یادداشت ها

1-     وجه عملی این قضیه - و همچنین نظر مارکس که بالاتر آوردیم- را نه بر مبنای رخدادن آن در این یا آن کشور امپریالیستی، بلکه باید جهانی و به ویژه در کشورهای زیر سلطه که در دوره کنونی مرکز انقلابات هستند، دنبال کرد.

2-    همچنین در اینجا می توان گفت که مثلا در تضاد میان اقتصاد و سیاست، اقتصاد به طور کلی جهت عمده است. اما در مورد دو تضاد مزبور، که در چارچوب یک تضاد واحد همگون نمی شوند(مانند ارزش مصرف و ارزش مبادله ای، خرید و فروش و یا  عرضه و تقاضا و یا کارگر و سرمایه دار)نمی توان چنین چیزی را گفت.

3-     این جایی است که آنها دو سر تضاد را - یعنی تضاد یک سرمایه دار یا یک گروه از سرمایه داران را با سرمایه دار یا گروهی  دیگر از سرمایه داران می بینند و ظاهرا به این دلیل که چاره ای ندارند!

4-    نگاه کنید به نقد نگارنده از نظر آواکیانیست ها در مورد جدایی بین جنبش کمونیستی و جنبش کارگری که حضرات آن را صرفا تردیونیونی ارزیابی می کنند( نگاهی به نقد آواکیانیستی از ترتسکیست های حکمتی، بخش 7 و 8 و 9. همچنین نگاه کنید به کتاب لنین، کارل مارکس- زندگینامه مختصر و فشرده ای از مارکسیسم، بخش مبارزه طبقاتی. لنین مبارزات کارگری را در دو دوره تکامل تدریجی، مسالمت آمیز یا « صلح آمیز» و دوره  تکامل جهش وار، درگیری شدید و مبارزات قهری ارزیابی می کند.

5-    در آمریکا در سراشیب نیز همین نظرات و البته با اکلکتیسم ویژه رویزیونیست ها شرح داده شده است، ترجمه منیر امیری، ص 28 تا 34)

6-     ضمناً اینجا همه نوع همگونی بین تضادهای عرصه مبارزه طبقاتی یافت می شود، اما تضادی در عرصه اقتصادی با تضادی در عرصه مبارزه طبقاتی مستقیما یک همگونی را نمی سازد.

7-    لابد برای این در آن زمان مارکس و انگلس در مانیفست حزب کمونیست نوشتند که مبارزه طبقاتی نیروی محرکه تاریخ-  تاریخ و نه تنها تاریخ سرمایه داری- است و حضرات البته در مانیفست کذایی اخیر آر سی پی این نظریه را کنار گذاشتند.

8-     این جز اکونومیسم و جبر گرایی چیزی دیگری نیست. این حضرات که چپ و راست از چه باید کرد لنین حرف می زنند- گرچه مضامین اصلی این کتاب را تحریف می کنند-  و« عشق نخبه» هستند به اینجا که می رسند، آنچه در آن کتاب اهمیت اساسی دارد یعنی تلاش برای تبدیل جنبش طبقه کارگر به یک جنبش کمونیستی را از یاد می برند و اکونومیست ها و جبرگرایان تمام عیاری می شوند!

9-    متأسفانه این نامه تا کنون به فارسی ترجمه نشده است- یا نگارنده ترجمه آن را ندیده است- و تنها جسته و گریخته از آن به ویژه در آثار مخالفان مارکسیسم یاد شده و علیه نظراتی که در آن مندرج است، موضع گرفته شده است.

متن اعلامیه جنبش بین المللی احزاب مائوئیست و مارکسیست – لنینیست به مناسبت اول ماه مه 2020

متن اعلامیه جنبش بین المللی احزاب مائوئیست و مارکسیست – لنینیست به مناسبت اول ماه مه 2020

زنده باد اول مه

 روز مبارزۀ بین‌المللی پرولتاریای جهان!

نـظـام امـپـریـالـیـسـتـی و کاپیتالیستی خطرناک‌ترین ویـروس است!
بـگـذاریـد بـه طـرف انـقـلاب پـرولـتـری در تـمـام جـهـان پـیـش بـرویـم!

امسال در روز اول مه میدان های سراسر جهان، شاهد تجلیل اجتماع کارگران، زنان و توده‌های استثمارشده، از روز بین المللی کارگران[و گرد آیی شان] زیر درفش وحدت، انترناسیونالیسم پرولتری،[و پیشبرد] نبرد علیه امپریالیسم و سرمایه داری نخواهد بود، زیرا که بیماری همه گیر وحشتناک در هرگوشه ی جهان کشتار می‌نماید و این که دولت‌ها و حکومت‌های امپریالیستی با [سوء] استفاده از ویروس کرونا، حالت اضطراری اعلام کرده اند.

 علت این بیماری همه‌گیر، نظام جهانی سرمایه داری و امپریالیستی است و مرگ‌ و میر گسترده ناشی از آن، نتیجه ی عطش سیری ناپذیر سرمایه دار‌ها برای استثمار و سود است. آن‌ها از طریق انداختن بار تجاوزگرانه شان علیه سلامتی و زندگی انسان‌ها و تمامی گونه‌های حیات در زمین، بر محیط زیست جهان یورش می‌برند. سرمایه دار‌ها نظام بهداشت عمومی را به یک تجارت سودآور برای شرکت‌های خصوصی مبدل کرده اند [که در اثر آن] بیماری های فراگیر زمینه ای باز به دست آورده و قتل عامی راه انداخته اند که باز هم زندگی بسیاری از کارگران و مردم را به خطر انداخته است.
موضوع اصلی برای سرمایه، حتی در مواجه با بیماری همه‌گیر، ادامه ی تولید برای سودش است. در حالی که همه به ماندن در خانه فراخوانده می‌شوند، به کارگران تحمیل می‌شود که در تمامی شرایط، فراتر از نیازها برای کالای مورد نیاز، تولید نمایند.
سرمایه داری علم را نیز برده ی سود خود، برای تولید سلاح‌های هوشمندتر و متوقف ساختن تحقیقات برای درمان بیماری های تأثیرگذار بر کارگران و توده‌های مردم در دژهای امپریالیستی و حتی بیشتر در کشورهای تحت ستم امپریالیسم می‌سازد، و حالا به بیان دقیق‌تر، تمام جهان در مواجه با گسترش بیماری همه‌گیر خلع سلاح است.
سرمایه داری«جهنم‌های جهان» مانند ووهان چین را ایجاد کرده است که در آن شرایط کار، زندگی،[و] سازمان اجتماعی که به وسیله سرمایه داری تحمیل شده، شیوع بیماری همه‌گیر را موجب شد [بیماری ای] که پس از آن گسترش یافت و به کشورهای امپریالیستی اروپایی در قلب [سیستم]خود آسیب زد و به ایالات متحده، این قدرت امپریالیستی بزرگ شدیدتر ضربه زد،[و این ] در حالی است که گسترش وحشتناک آن، مناطق کشورهای زیر ستم جهان را، از افریقا تا خاورمیانه و کشورهای عربی، تا آسیا و تا امریکای جنوبی را تهدید می کند.
امپریالیسم و سرمایه داری خودشان را به مثابه ی بزرگ‌‌ترین منبع مرگ و ویرانی نسبت به هر بیماری همه‌گیری که  به جامعه ی بشری  در تاریخ آسیب زده است، نشان داده اند.
در حالی که مرده‌ها به خاک سپرده شده اند و حتی کلان شهرها به بیمارستان تبدیل شده اند، این همه امروز پرولترها را وادار می کند که فریاد زنند:
سرمایه داری و امـپـریـالـیسم و نـظـام کـشـنـدۀ آن کافـی است!
دولت‌ها و حکومت‌ها در سراسر جهان یک حالت اضطراری، نزدیک به حکومت نظامی را در مواجه با بیماری همه‌گیر، تحمیل کرده اند[ اما باز هم] از خشونت و سرکوب در بسیاری از کشورها علیه فقرا، بی‌خانمان‌ها و بی‌خانمان شدگانی که فقط خواهان زنده ماندن هستند، خودداری نمی کنند.
دولت‌های دیکتاتوری بورژوازی در شرایط اضطراری بهداشتی[ در تلاش] برای تثبیت رژیم‌های سیاسی نوع فاشیستی و استحکام آن ها، که همیشه سلاحی علیه مبارزۀ پرولترها و مردمان در تمام عرصه هاست، می‌باشند.
بیماری همه‌گیر نشان داده است که نظام امپریالیستی و سرمایه داری خطرناک‌ترین ویروس است.
به همین دلیل، در این اول مه باید فریادی با صدای بلند علیه حاکمان امپریالیست و همه بورژوازی و طبقات حاکمۀ جهان در همه اشکال آن کشیده شود:
شـمـا مـسـئـول هـسـتـیـد! مـرگ بـر امـپـریـالـیـسم!
با این حال، حتی در شرایط اضطراری و ممنوع بودن اعتصابات و تظاهرات در کارخانه‌ های تخلیه شده، بیماری همه‌گیر، با مقاومت نیرومندی از جانب کارگران و بخش‌های مختلف توده‌ها،  به شکل اعتصابات، تن ندادن توده ها [به شرایط تحمیل شده]‌، مقاومت، دست در دست در نبرد،[و] مبارزه برای حفاظت از معیارها[ی زندگی]، برای افزایش بیشتر بیمارستان‌ها، پزشکان، کارکنان بهداشت، برای حفاظت از حق دستمزد و حق اشتغال اگر به خانه فرستاده شوند، برای دستمزد تضمین شده برای تمام کارگران بدون درآمد، روبرو شده است.
ایتالیا، یکی از تأثیر پذیرفته ترین کشورها[از بیماری]، همچنان یک مرکز مقاومت پرولتری و مردمی و مخالفت علیه حاکمان و دولت‌ها بوده است و همچون نمونه ای مفید از مقاومت و تقابل بسیار گسترده کارگران و مردم در برابر بورژوازی، دولت و حکومت برای سایر کشورهای دیگری است که بیماری همه‌گیر درآنها شیوع یافته است. حتی در شرایط اضطراری، می توان مبارزه کرد و پیروز شد،  هم‌بستگی مردمی را تکامل داد و اگر کمونیست‌های راستین در صف جلو این مبارزه قرار داشته باشند، این مقاومت یک سلاح اساسی برای آماده شدن، در درون به اصطلاح «بحران کرونا» است، نبردی است علیه ویرانگری مرحلۀ نوینی از جهان [یعنی همانا]بحران در حال آشکار شدن سرمایه داری -  با [تأثیراتی به مراتب] بدتر از تأثیر سقوط مالی2008- 2007 و نیز  آن گونه که پیش بینی می شود بدتر از بحران سرمایه داری در دهه 1920 - که پیش از شیوع پیک ویروس کرونا در جریان بود و اکنون بر بحران متناوب نظام جهانی سرمایه اضافه شده است، و بر تمامی جنبه های زندگی آن و [همچنین] طبیعت  و در هر گوشه‌ای از جهان تأثیر گذاشته است.
برای زنده ماندن، سرمایه داری به دنبال انداختن بار سنگین این بحران بر دوش پرولترها و مردمان زیر ستم جهان است، با افزایش سریع شمار بیکاران، ناپایداری [زندگی]، بی‌نوایی مطلق و نسبی حتی در مرکز کشورهای امپریالیستی و کاپیتالیستی و افزون بر آن گرسنگی و فقری که تا حال مردمان کشورهای تحت ستم امپریالیسم در جهان را متأثر ساخته است.
اما دقیقاً این یکی شدن بحران اقتصادی و بیماری همه‌گیر، پرده از روی نظام سرمایه داری جهانی، دولت‌های آن،[و] حکومت‌های آن برداشت [و نشان داد که چگونه] از همه اینها  به نفع سودها و سرمایه‌های خود استفاده می کنند.
این موجب برانگیختن مبارزۀ پرولترها و توده‌های مردم می شود و شرایط ذهنی بهتر و مساعد برای مبارزۀ مشترک در جهان و در هر کشور، برای سرنگونی این نظام از طریق انقلابات دموکراتیک نوین انقلابات و سوسیالیستی و برقرار کردن یک جامعۀ سوسیالیستی نوین و زدن مارش کمونیسم، به وجود می‌آورد.
سوسیالیسم اقتصادی در دستان دولت پرولتری است و قادر است به تمام چیزهایی دست یابد که ثابت شده است سرمایه داری و امپریالیسم در این موقعیت درهم و آشفته جهان نمی‌تواند به آن‌ها دست بیابد. سرمایه داری و امپریالیسم ویرانی و انهدام است، [ولی] سوسیالیسم ساختمان جامعه ی نوینی است که می‌تواند توده‌ها را از زنجیرهای استثمار و ستم آزاد سازد و نیروی بزرگ توسعه علمی برای آزادی انسان از خطرات برای سلامتی خود و انهدام محیط زیست که بقای آن‌ها را با خطر مواجه می‌سازد، در اختیار آنها قرار دهد. 
این وضعیت واقعیت و توانایی بزرگ مارکس، انگلس، لنین، استالین و مائو و پیام تاریخی بزرگی را نشان می دهد که از سه مرحلۀ مبارزۀ انقلابی پرولتاریایی  به ما رسیده است.         از کمون پاریس تا انقلاب اکتبر تا انقلاب فرهنگی عظیم پرولتاریایی در چین، نشان داده اند که مارش پرولتاریا و مردمان و ملل زیر ستم غیرقابل توقف است؛ شاید [این مبارزات] شان شکست‌هایی را متحمل شده باشند، اما این تجارب شان به آن ها آموخته است که اندیشه و عمل ‎شان را تکامل دهند[ تکاملی که به آنها] اجازه می‌دهد به شکل قدرتمندانه‌تری با شرایط تاریخی‌ای روبرو گردند که به سوی درگیری نهایی طولانی میان سرمایه داری/ امپریالیسم  و سوسیالیسم و کمونیسم می رود.
در این اول مه ما به برآمدی از یک موج نوین انقلاب پرولتاریایی جهان می نگریم که به پرولترها و توده‌های مردم اضطراری بودن و ضرورت خود را نشان می‌دهد.
پتانسیل عینی شرایط می‌تواند واقعیت بیابد اگر پرولتاریا ابزارها برای انقلاب را، در آتش مبارزۀ طبقاتی در وضعیت جاری، بسازد.
پیش  از هر چیز ساختمان احزاب کمونیست به مثابه ی پیش‌آهنگ سازمان‌یافته ی طبقه ی کارگر، به مثابۀ رزمندگان سیاسی پیشاهنگ، ماشین‌های جنگی و هسته ی رهبری‌کننده ی همه ی مردم، در قلب دژهای امپریالیستی، در اتحاد با مسیر پیش از این پذیرفته شده به وسیله احزاب کمونیست در کشورهای زیر ستم امپریالیسم که در جنگ خلق‌های طولانی در کشورهای زیر ستم امپریالیسم انکشاف یافته و رهبری شده است، [قرار دارد.]
سرمایه «فراگیر» [با اعمال خود]جبهۀ متحد پرولتارها و توده‌های مردم را بر می انگیزد و تحریک می کند، و این نه تنها چون همیشه به استثمارشدگان، بل‌که به بخش گسترده ای از بشریت  نشان می دهد که کسی از آن‌ها نمی‌تواند تحت نظامی زندگی کند که سلطه در دست یک مشت از سرانی است که با استثمار[و] با زدوبندهای مالی ثروتمند شده اند یعنی کسانی که برای منافع و ثروت شان تردیدی به خود راه نمی‌دهند که زندگی میلیاردها تن از مردم را به خطر بیندازند.
نیروی نظامی پرولتاریا، دهقانان و ارتش مردمی پاسخ بنیانی و درست است در مقابله با حالـت اضـطـراری کـه بـورژوازی در اشـکال مطلقاً نوین و به طور هم‌زمان در جهان می‌سازد، [حالتی] که [با سوء] استفاده از ویروس کرونا و برای حذف هر شکلی از دموکراسی [و]به قصد ساختن یک دیکتاتوری گسترده جهانی است. بنابراین، فرا خواندن پرولترها و توده‌های مردم برای درک این که حتی مبارزات همه روزه، برای سلامتی و زندگی شان، برای حقوق شان، نیازمند مبارزه علیه دولت بورژوازی و حدادی کردن تجاربی است که در پاسخ به جنگ علیه پرولترها و مردم صورت گرفته است، یعنی نیازمند به جنگ طبقاتی، جنگ انقلابی، جنگ خلق، است.
بگذارید در این اول مه میدان‌ها خالی باشند- هرچند که در بخش‌های بسیاری از جهان حتی در این روز ویژه و خاص از فعالیت‌های پرولتاریا و درفش‌های سرخ انقلاب  خالی نخواهد بود، اما امپریالیسم شرایطی را به وجود آورده است که این میدان‌ها با یک جنبش انقلابی نیرومند، با دریایی مسلح از پرولترها و توده‌های مردم متحد، با شکل دادن [چنین جنبشی] در شرایط مشخص هر کشور پر خواهد شد و [آنها] خروش برخواهند آورد:

مرگ بر امپریالیسم! آینده باید از سوسیالیسم و کمونیسم باشد!
نه به انداختن بحران بر سر طبقۀ کارگر و مردم!
مرگ بر حالت اضطراری که جنگ علیه مردم با سوء استفاده از ویروس کرونا است

شورش برحق است!
پتانسیل انقلابی طبقۀ کارگر و توده‌ها را در این شرایط سخت تکامل دهیم – جنگ حقیقی‌ای که باید به‌راه انداخته شود جنگ علیه بورژوازی و دولت آن است!
برای یک نظام سلامتی خدمتگزار مردم!
مبارزۀ طبقاتی رزمنده برای سلامتی، دستمزد و کار برای تمام کارگران!
بگذارید مبارزۀ طبقاتی پرولترها و مردم علیه بحران پیش‌رونده ی اقتصادی جهان، تشدید یابد!
برای ساختمان احزاب مارکسیست- لنینیست- مائوئیست، در آتش بحران اقتصادی امپریالیسم و شیوع جهانی کرونا، در پیوند نزدیک با توده‌ها برای انقلابات دموکراتیک نوین و سوسیالیسم!
زنده باد مارکسیسم- لنینیسم- مائوئیسم!
بگذارید حالا بیشتر از هر زمانی در مسیر وحدت بین‌المللی کمونیست‌های جهان پیش برویم!
مرده باد کاپیتالیسم/ امپریالیسم در بحران، زنده باد سوسیالیسم و کمونیسم!

امضاهاای که تا حال (29 اپریل 2020) صورت گرفته است:
کمیته  ساختمان حزب کمونیست مائوئیست، گالیسیا، ایالت هسپانیه.
هسته کمونیستی نپال
حزب کمونیست (مائوئیست) افغانستان
حزب کمونیست نپال (مائوئیست انقلابی)
حزب کمونیست ترکیه – مارکسیست- لنینیست
اتحادیه کارگری کمونیستی (م ل م) - کلمبیا
حزب الکادهین‌ها - تونس
حزب کمونیست مائوئیست- ایتالیا
خط مارکسیستی لنینیستی پرولتری مراکش
حزب کمونیست انقلابی کانادا
گروه مائوئیستی راه سرخ ایران
صدای کارگران - مالزی

در حال انتظار:
حزب کمونیست مائوئیست مانیپور
اتحاد انقلابی مائوئیستی
حزب کمونیست انقلابی (پی سی آر – آر سی پی کانادا)
حزب کمونیست نوین- تونس (تحت ساختمان)
این تشکیلات با پیام [ما] موافقت نمود اما حالا در پروسه بازسازی تشکیلاتی قرار گرفته است
دو تشکیلات (زیر) فعلاً منحل گردیده است:
جوانان سرخ ژرمنی
دموکراسی و مبارزه طبقاتی ـ ایالت برتانیه
دو حزب زیر تا حال رأی نهایی شان را واضح نکرده اند:
حزب کمونیست ترکیه- مارکسیست- لنینیست
حزب کمونیست مائوئیست فرانسه

نقد نظرات آواکیانیست ها در مورد نیروی محرک عمده سرمایه داری(3)

نقد نظرات آواکیانیست ها در مورد نیروی محرک عمده سرمایه داری(3)

انگلس - روابط دو شکل بروز تضاد اساسی

 انگلس ادامه می دهد:

« شیوه تولید سرمایه داری، در این دو شکل تظاهر تضاد، که از حیث منشاء، ذاتی این شیوه تولید می باشند، حرکت می کند و بدون این که هیچ گونه راه گریزی داشته باشد،«دور باطلی» را ترسیم می نماید...»( آنتی دورینگ، ص 231)

در اینجا توجه انگلس معطوف به رابطه بین دو شکل بروز تضاد اساسی است، یعنی تضادی که در عرصه اقتصاد و تولید تجلی می کند و تضادی که در عرصه ی مبارزه طبقاتی تجلی می کند. وی اکنون«دور باطلی» را که در جریان است در اشکال گوناگون آن بیان می کند:

«این نیروی محرکه هرج و مرج در تولید اجتماعی است که تعداد بسیاری از انسان ها را هرچه بیشتر تبدیل به پرولتاریا می کند.»(همانجا)

چنان که انگلس می گوید تأثیر نیروی محرکه ی هرج و مرج در تولید اجتماعی و در عرصه ی اقتصاد به این نتیجه می انجامد که تعداد بیشتری از انسان ها تبدیل به پرولتاریا شوند. این فرایند، با عملکرد قانون ارزش در سطح اقتصاد صورت می گیرد. تولید خصوصی کوچک روستایی و شهری به مرور تضعیف شده و تجزیه ی طبقاتی صورت می گیرد و بدین سان توده ی هر چه بیشتری تبدبل به کارگر و از این رو طبقه کارگر به مرور بیشتر و بیشتر می گردد.

سپس انگلس می نویسد:

« و این توده های پرولتری هستند که بالاخره هرج و مرج تولید را از میان بر می دارند.»(همانجا)

در این جا اشاره انگلس به عرصه ی مبارزه طبقاتی است که تحرکات اقتصادی موجب بر انگیختن آن شده و یا به ناچار به آن می انجامد. یعنی طبقه کارگر در مبارزه طبقاتی با سرمایه داران و پس از کسب آگاهی انقلابی کمونیستی می تواند با سرنگون کردن دولت سرمایه داران و برقراری دیکتاتوری پرولتاریا، به هرج و مرج تولید پایان داده و اقتصاد با برنامه سوسیالیستی را پایه ریزی کند.

انگلس ادامه می دهد:

« این نیروی محرکه هرج و مرج تولید اجتماعی است که قابلیت تکامل نامتناهی ماشین آلات صنعت بزرگ را به یک قانون اجباری برای هر سرمایه دار تبدیل می کند تا ماشین آلاتش را برای جلوگیری از زوال خود، هرچه بیشتر تکمیل نماید.»(همانجا)

اینحا با وجهی دیگر از کنش نیروی محرکه هرج و مرج تولید اجتماعی روبروییم. این وجه تأثیر آن بر تکامل ماشین آلات صنعت بزرگ و تبدیل آن به یک قانون اجباری برای هر سرمایه دار است. چنانچه هر سرمایه دار ماشین آلات خود را تکامل نبخشد، در بازار قادر نخواهد بود که کالای خود را به قیمت مناسب به فروش برساند. نتیجه چنین امری زوال آن سرمایه دار خواهد بود.

در حال حاضر ما به روی اشاره انگلس به «قانون اجباری» مکث نمی کنیم و آن را به بخشی که به نظرات مارکس در مورد مسأله رقابت می پردازیم، موکول می کنیم. اکنون تنها می توانیم اشاره کنیم که رقابت سرمایه داران با یکدیگر و تأثیر آن بر تکامل ماشین آلات، بازتاب و شکل بروز تضادهای ژرف تری است که در ذات سرمایه نهفته است.

اینک انگلس سویه دیگر«دور باطل» را ترسیم می کند:

«اما تکامل صنعت ماشینی به معنی زائد ساختن کار انسانی است. اگر متداول ساختن و افزایش صنعت ماشینی، به معنای آن باشد که تعداد ناچیزی از کارگران صنعتی به جای میلیون ها کارگر یدی قرار گیرند، در این صورت تکامل صنعت به معنای بر کنار کردن هر چه بیشتر و بیشتر خود کارگران صنعتی می باشد و در تحلیل نهایی باعث می شود که تعداد کارگران مزدور موجود، بیشتر از حد متوسط مورد نیاز سرمایه گردد و در نتیجه همان طور که من در 1845 آن را نامیدم یک ارتش ذخیره صنعتی کامل به وجود آید که برای ایامی که صنعت با تمام قوا کار می کند، مورد استفاده قرار می گیرد و سپس در نتیجه ورشکستگی الزامی متعاقب آن به خیابان انداخته می شود...»(همانجا)

به این ترتیب سوی دیگر «دور» مزبور( در این شکل - زیرا این «دور باطل» را از جهات مرتبط دیگری همچون افزایش تولید و ثروت و ناتوانی کارگران در خرید و فقر و فلاکت این طبقه نیز می توان بررسی کرد)، بیرون ریختن کارگران از صنایع است. در اینجا تکامل ماشین آلات موجب افزایش اضافه جمعیت نسبی می شود. این امر همچنان که بالاتر گفته شد به وسیله رقابت میان سرمایه داران خود را نشان می دهد.

اکنون می توان دور مزبور و «حرکت مارپیچی»( انگلس 231) را ترسیم کرد. از یک سو، تعداد هر چه بیشتری از مردم را به توده ی پرولتاریا تبدیل می کند و به کار مزدوری برای سرمایه دار می کشاند. از سوی دیگر، همین توده ی پرولتاریا را از کار بیکار می کند و به خیابان می ریزد( به اصطلاح با یک دست می گیرد و یا یک دست پس می زند) و تبدیل به ارتش ذخیره صنعتی می کند. ارتشی که « همواره وزنه سربی سنگینی به پای طبقه کارگر در مبارزه اش با سرمایه می باشد...»(همانجا)

 سپس انگلس به تکامل تضاد مزبور می پردازد:

« دیدیم که چگونه قابلیت تکامل متعالی سیستم ماشینی مدرن به وسیله هرج و مرج تولید در جامعه به قانونی اجباری برای هر یک از سرمایه داران صنعتی تبدیل می شود تا سیستم ماشینی خود را همواره تکمیل تر کنند و قدرت تولیدش را دائما افزایش دهد. در یک چنین وضعیت اجباری است که عملا این امکان برای سرمایه دار بدست می آید تا قلمرو تولیدش را توسعه بخشد.»( ص 232)

پس از این انگلس به چگونگی تبدیل این هرج و مرج اقتصادی به بحران های اقتصادی سرمایه داری توجه می کند:

بحران اضافه تولید

«در این بحران ها تضاد میان تولید اجتماعی و تصاحب سرمایه داری قهرا بروز می کند. گردش کالا موقتا متوقف می شود، وسیله دوران یعنی پول سد گردش می شود، تمام قوانین تولید کالا و گردش کالا زیرورو می شوند. تصادم اقتصادی به نقطه اوج خود می رسد، شیوه تولید علیه شیوه مبادله طغیان می کند و نیروهای مولد علیه شیوه تولید که از آن پیشی گرفته است طغیان می کند.»(ص233)

 اکنون تاثیر بحران اقتصادی بر امر مبارزه طبقاتی طرح می گردد. نیروی مولد نوین یعنی طبقه کارگر که دو سوی آن، از یک سو شاغل در تولید اجتماعی شده، و از سوی دیگر، بیکار و جزیی از ارتش ذخیره صنعتی است، بر علیه امر تصاحب خصوصی سرمایه دارانه که خود مسبب اصلی هرج و مرج در تولید اجتماعی است، به شورش و انقلاب دست می زند. در اینجا شکل بروز تضاد اساسی در عرصه سیاسی، کماکان مبارزه طبقاتی بین طبقه کارگر و طبقه سرمایه دار است.

انگلس ادامه می دهد:

 «اینکه ارگانیزاسیون اجتماعی تولید در درون کارخانه به نقطه ای از تکامل خود رسیده است که با آنارشی تولید در جامعه که در کنار و مافوق آن قرار دارد، ناسازگار شده است، واقعیتی است که در هنگام بحران، بر خود سرمایه داران نیز به وسیله تمرکز جبری سرمایه ها که ناشی از خانه خرابی بسیاری از سرمایه داران کوچک و بزرگ می باشد ملموس می شود. مجموعه مکانیسم شیوه تولید سرمایه داری، تحت فشار نیروهای مولدی که خود موجد آن بوده است، از کار می افتد.»(ص 233)

اینک انگلس دو سر تضاد یا رابطه بین دو شکل بروز تضاد اساسی را به روشنی هر چه تمام تر بازگو می کند. نیرویی که به طغیان علیه آنارشی تولید بر می خیزد، نیروی مولد نوین یعنی طبقه کارگر است که خود به سبب منظم شدن اجتماعی تولید و یا تولید مجتماً منظم، به اجتماعی ترین، سازمان یافته ترین و منظم ترین شکل خود رسیده است. این نیروی مولد با آنارشی تولید در ناسازگاری و تضاد آنتاگونیستی قرار می گیرد و به ناچار باید به آن پایان بخشد.

از این پس انگلس به ترسیم بیشتر شکل تکامل تضادهای اقتصادی و تبدیل آنها به تضادهای طبقاتی که می تواند اشکال گوناگونی بگیرد، می پردازد.

 « ... به این ترتیب شیوه تولید سرمایه داری تا حدی بی لیاقتی خود را در ادامه امور نیروهای ثابت می کند. از سوی دیگر خود نیروهای مولد با قدرت فزاینده شان برای از بین بردن تضاد، برای رهایی خود از چنگ خصلت سرمایه بودن، برای شناسانیدن خصلت واقعی خود به مثابه نیروهای مولد اجتماعی تلاش می کنند.»( ص 234- 233)

بنابراین، آنچه باید خرد و نابود شود همانا هرج و مرج است. آنچه که باید خورده و نابود گردد، تصاحب سرمایه داری وسائل تولید است. و آنچه که خورنده است همانا اجتماعی بودن تولید و ارگانیزاسیون اجتماعی است که خود را در تجمع و تمرکز، سازمان یابی تولیدی و انضباط پرولتاریا یعنی نیروی مولد نوین نشان می دهد. به عبارت دیگر، هم چنانکه در عرصه اقتصاد، اجتماعی شدن تولید یا ارگانیزاسیون علیه هرج و مرج است، در عرصه مبارزه طبقاتی نیز طبقه کارگر علیه سرمایه دار یا تصاحب کننده خصوصی وسائل تولید و مسبب هرج و مرج است.

انگلس این فرایند را باز هم بیشتر پرداخت می کند:

«این همان طغیان نیروهای مولد وسیعا در حال رشد، علیه خصلت سرمایه ای خود است. این همان اجبار فزاینده برای شناسانیدن کاراکتر اجتماعی نیروهای مولده است که خود طبقه سرمایه دار را رفته رفته مجبور می کند که تا آنجا که در چارچوب مناسبات سرمایه داری اصولا مقدور است، با آنها به مثابه نیروهای سرمایه داری رفتار کند.»( 234)

بنابراین، از دیدگاه انگلس، تا آنجا که بحث بر سر اشکال بروز تضاد اساسی بین اجتماعی شدن تولید و تصاحب خصوصی وسائل تولید است، ما با بروز تضاد اساسی در دو شکل و در دو عرصه متفاوت روبروییم. یکی بروز تضاد اساسی در عرصه اقتصادی و تولید، و دیگری بروز همین تضاد در عرصه مبارزه طبقاتی.

 آنجا که عرصه ی تولید و اقتصاد است، این تضاد به شکلی، و آنجا که عرصه ی مبارزه طبقاتی است، به شکلی دیگر ظاهر می گردد. بین این اشکال، یک رابطه ی منظم برقرار است.

 یک سوی تضاد اساسی، اجتماعی شدن تولید است که در عرصه ی اقتصادی در ارگانیزاسیون منظم تولید و در نیروی مولد اجتماعی سازمان یافته و با انضباط و تولیدی با برنامه شده در هر مؤسسه خود را نشان می دهد و همین سر در مبارزه طبقاتی به شکل طبقه کارگر که نماینده اجتماعی شدن نیروهای مولد نوین است، بروز می کند.

 سوی دوم، که نماینده تصاحب خصوصی وسائل تولید است و در آن خود را نشان می دهد، در عرصه اقتصادی، مسبب رقابت و هرج و مرج  است و در عرصه مبارزه طبقاتی، به شکل موجودیت طبقه سرمایه دار که نماینده تصاحب خصوصی ابزار و وسائل تولید است و با طبقه کارگر در تضاد طبقاتی است، خود را نشان می دهد. این ها دو شکل بروز تضاد هستند.

برخی نتیجه گیری ها از مباحث انگلس

مهم ترین نتیجه گیری از مباحث انگلس این است که در عرصه مبارزه طبقاتی، تضاد اساسی در شکل مبارزه طبقه کارگر علیه طبقه سرمایه دار بروز می کند. در تمامی مباحثی که تا کنون دنبال کرده ایم، انگلس کوچک ترین اشاره ای به این که مثلا مبارزه میان سرمایه داران شکل عمده بروز تضاد اساسی در عرصه سیاسی است، نمی کند.

 مائو تسه تونگ بر مبنای نظرات مارکس و انگلس به روشنی به این امر که تضاد عمده در جامعه سرمایه داری تضاد بین طبقه کارگر و بورژوازی است، اشاره می کند:

« برای نمونه، در جامعه ی سرمایه داری دو نیروی متضاد، پرولتاریا و بورژوازی، تضاد عمده را تشکیل می دهند... سایر تضادها... به وسیله این تضاد عمده معین می شوند و تحت تأثیر آن قرار می گیرند.»( درباره تضاد، منتخب آثار، جلد یک، ص 501)

البته بی برنامگی و هرج و مرج، نتیجه رقابت و دنبال کردن سود سرمایه دارانه خصوصی است. بنابراین، رقابت بین سرمایه داران وجود دارد.

اما رقابت، تجلی یک جنبه از تضاد اساسی در اقتصاد است؛ یعنی آن جنبه ای که معرف تصاحب خصوصی وسائل تولید و یا وجود مالکین خصوصی وسائل تولید است. تجلی کل تضاد اساسی در جامعه، به شکل تضاد میان دو بخش ارگانیزاسیون و هرج و مرج است. یعنی جنبه دوم بروز تضاد اساسی، همان ارگانیزاسیون در تولید هر مؤسسه است که در تولید با برنامه و طبقه کارگر سازمان یافته بروز می کند.

پس، چنانچه ما تنها به جانب رقابت توجه کنیم، شکل بروز آن در مبارزه طبقاتی تنها به شکل تضاد درون طبقه سرمایه دار(و در عرصه سیاسی تضاد میان احزاب گوناگون متعلق به طبقه سرمایه دار) است. اما این در صورتی است که رقابت را به عنوان یک تضاد فی نفسه و جدا از ارگانیزاسیون مورد بررسی قرار دهیم، و نه هرج و مرج و ارگانیزاسیون را به عنوان یک تضاد.

به همین ترتیب، تضاد میان طبقه سرمایه دار، تنها تجلی یک وجه از تضاد اساسی یعنی تضاد درون تصاحب کنندگان وسائل تولید است، و نه تجلی کل تضاد اساسی. تجلی جنبه دوم همانا طبقه کارگر است. بنابراین بازتاب تضاد اساسی به عنوان یک کل در مبارزه طبقاتی، تضاد میان طبقه کارگر و طبقه سرمایه دار است که از یک سو، تضادعمده در مبارزه طبقاتی است و از دیگر سو، تمامی تضاد های موجود به وسیله آن تعیین می شوند.

دومین نتیجه مهم این است که از دیدگاه انگلس، تقابل در عرصه اقتصادی و مبارزه در عرصه سیاسی به دو سطح و دو زمینه مختلف تعلق دارند. این دو گرچه  از یک منبع و یا تجلی ذات واحدی هستند، اما تجلی آن منبع یا ذات، در دو عرصه ی متفاوت می باشند.

مائو این تفکیک را به روشنی قائل شده و می نویسد: 

 «هنگامی که مارکس این قانون [یعنی قانون تضاد] را در مطالعه ساخت اقتصادی جامعه سرمایه داری بکار بست ، پی برد که تضاد اساسی این جامعه تضاد بین خصلت اجتماعی تولید و خصلت خصوصی مالکیت است. این تضاد در تضاد بین خصلت متشکل تولید در مؤسسات جداگانه و خصلت آنارشیستی تولید در جامعه بمثابه یک کل نمایان می شود. این تضاد در مناسبات طبقاتی بمثابه تضاد بین بورژوازی و پرولتاریا تجلی می کند.»( همانجا، ص 498)

 در این جا مائو به روشنی بین دو عرصه متفاوت نمایان شدن تضاد اساسی فرق می گذارد. یکی در تولید اجتماعی است و دیگری در مناسبات طبقاتی و تضاد طبقاتی.

البته ممکن است زمانی عرصه ی اقتصادی در کل حرکت و تکامل یک جامعه عمده شود و زمانی دیگر عرصه ی مبارزه طبقاتی.

 و نیز ممکن است زمانی که عرصه ی اقتصادی در تحرک جامعه عمده شود، تضاد میان هرج و مرج و ارگانیزاسیون که به طورکلی تضاد عمده این عرصه را تشکیل می دهد، همچنان عمده باشد، و یا تضاد دیگری در همان عرصه عمده شود، که شکل بروز تضاد اساسی در عرصه ی اقتصادی نباشد. مثلا تضاد میان تضاد میان تولید بزرگ و تولید کوچک و یا تضاد درون تولید کوچک.

همچنین ممکن است است زمانی که عرصه ی مبارزه طبقاتی و کلا سیاست در تحرک جامعه، عمده باشد، تضاد میان طبقه کارگر و طبقه سرمایه دار که به طور کلی عمده است، همچنان عمده باشد و یا تضاد دیگری( مثلا تضاد بین سرمایه داران و یا تضاد بین سرمایه داران و خرده مالکین) عمده شود.

نکته ای که از دیدگاه بحث ما اهمیت دارد این است که این تضادها که در عرصه هایی متفاوت هستند، یعنی یکی در زمینه ی تولید و اقتصاد و دیگری در زمینه ی مبارزه طبقاتی است با واسطه هایی معین روی هم تأثیر می گذارند، اما چون بروز تضاد واحدی هستند، نشانگر نیروهای طبقاتی واحدی هستند که در عرصه و زمینه های متفاوت، و در هر کدام از آنها بر سر مسائل و موضوعات مختلف، و به اشکال گوناگونی در تقابل و مبارزه می شوند. هر کدام از این عرصه ها، و در هر کدام از آنها، مسائل و موضوعات گوناگونی ممکن  است عمده و غیر عمده شوند( جدا از این که در هر عرصه و زمینه، یک مسأله، اصلی و مرکزی است. برای نمونه در مبارزه طبقاتی، سیاست و در حوزه سیاست مسأله قدرت سیاسی مسأله مرکزی است)، اما نیروهای درگیر در پس آنها، نیروهای واحدی هستند.

مثلا رقابت میان سرمایه داران در اقتصاد و تضاد درون طبقه سرمایه دار در مبارزه طبقاتی، یک تضاد را تشکیل می دهند که از آن میان ممکن است گاه زمینه اقتصادی، و در آن زمینه، رقابت اقتصادی بین بنگاه ها و یا رشته های صنعتی عمده شود، و گاه زمینه سیاسی و رقابت های احزاب سیاسی بورژوایی. در هر دو حال تضاد درون طبقه سرمایه دار است.

 و یا مبارزه بین طبقه سرمایه دار و طبقه کارگر را در نظر گیریم. روشن است که مبارزه این دو طبقه ممکن است زمانی در عرصه اقتصادی( مثلا بر سر مزدکار، روز کار و یا شرایط کار) و زمانی در عرصه سیاسی( مثلا زمانی بر سر آزادی اجتماعات و احزاب و زمانی دیگر بر سر سرنگون کردن دولت بورژوایی) و زمانی در زمینه فرهنگی( مثلا بین فرد گرایی و جمع گرایی) عمده شود. اما در همه این احوال مبارزه طبقاتی میان همان دو طبقه است.

به طور کلی، جدا از این که کدام عرصه، اقتصاد، سیاست و یا فرهنگ در حرکت و تکامل جامعه عمده شود، مبارزه طبقاتی همچون حلقه مرکزی در کل حرکت های جامعه ظاهر می شود. در هر عرصه ای، در هر زمینه و حوزه ای، بر سر هر مسأله و موضوعی که دو طبقه اصلی، مستقیم و یا غیر مستقیم درگیر شوند، این درگیری، نشانگر موجودیت و حضور مبارزه طبقاتی در آن عرصه است.

در بخش بعدی به نظرات ریموند لوتا و آواکیان بر می گردیم و لفاظی ها، مغلطه ها و تحریفات آنها را در مورد نظرات انگلس دنبال می کنیم.

ادامه دارد.

هرمز دامان

 نیمه دوم اردیبهشت 99

هیولای جمهوری اسلامی و جنایت علیه مهاجران افغانستانی

هیولای جمهوری اسلامی و جنایت علیه مهاجران افغانستانی

بنا به گزارش خبرگزاری ها، در روز جمعه 11 اردیبهشت ماه جاری، مرزداران جمهوری اسلامی، حدود 50 نفر از مهاجران افغانستانی را که قصد گذر از مرز ذوالفقار و ورود به خاک ایران را داشتند، بازداشت کرده و پس از شکنجه و احتمالا کشتن عده ای از آنها، زنده و مرده را به رودخانه هری رود انداخته اند که بیش از 30 نفر از آنها ناپدید شده اند. 8 جسد که در میان آن ها یک نوجوان 12 ساله نیز بوده از آب گرفته شده است.

مدتی پیش نیز( چهارشنبه 14 فروردین ) حادثه ای در مرز سراوان روی داده بود که در آن به مهاجران افغانستان که 20 کیلومتر داخل خاک ایران شده بودند، شلیک شده و در آن حادثه، نیزیک  تبعه افغانستان کشته شده بود.

اینها جز جنایت آشکاری از سوی حکومت ددمنش جمهوری اسلامی بیش نیست که اینک علیه مهاجران و پناهجویان افغانستانی، روی می دهد. کشتار خلق ایران، سوریه و عراق کم است، خلق افغانستان نیز به آنها افزوده شد.

روشن است که دلیل اصلی مهاجرت بخش هایی از مردم افغانستان که عموما تهیدستان و کارگران این کشور هستند به کشورهای دیگر از جمله به ایران، ناشی از فقر کمرشکن و خرد کننده، حضور امپریالیست های غربی و تحمیل جنگ ویران کننده به  طبقه کارگر، دهقان و زحمتکشان افغانستان و نیز بیکاری گسترده کنونی در افغانستان است.

این میان، به ویژه از اوائل انقلاب، مهاجرت به ایران بیش از سابق شد و به مرور به شکل جریان گسترده ای در آمد، تا جایی که اکنون حدود دو میلیون کارگر افغانستانی در ایران کار و زندگی می کنند. کارگرانی که هم جزیی از طبقه کارگر ایران به شمار می آیند و هم بخشی از طبقه کارگر افغانستان.

تردیدی نیست که تقویت کننده ی این مهاجرت، به جز مشکلات اساسی مورد اشاره در افغانستان، حکومت جمهوری اسلامی و سرمایه دار بزرگ سودجوی ایرانی نیز بوده اند. اینان به دنبال کار ارزان تر و کارگرانی بی سروصداتر، بی دردسرتر و مطیع تر، بودند؛ کارگرانی که همچون کارگران ایران فرایند 57- 56 را طی نکرده و مکتب اعتصابات گسترده اقتصادی و سیاسی را طی نکرده باشند، و در نتیجه « زیاده خواه» و «عصیانگر» نباشند؛ کارگرانی که به سخت ترین کارها و به هر جان کندن و استثماری تن بدهند، و هیچ گونه حقوق اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ای برای دفاع از خود نداشته و از هر نظر قابل کنترل باشند. و اگر هم صدای شان از این همه استثمار، فشار، ستم و تحقیرملی در آمد، بیرون کردن شان ساده و آسان باشد. همان وضعی که تقریبا بخش های مهمی از مهاجران و پناهجویان کارگر و زحمتکش در کشورهای اروپای غربی و آمریکای شمالی با آن روبرویند و اگر بخواهند ادعای حقوقی، اعتراضی و یا اعتصابی بکنند، دولت های وقت به سرعت مسأله دیپورت کردن را به میان می کشند و در نتیجه عموما آنها مجبور به سکوت و تحمل شرایط می شوند.

از این گذشته، حکومت جمهوری اسلامی همواره خواسته هم از توبره بخورد هم از آخور. این حکومت به آنچه از گرده ی مهاجران افغانستانی کشیده، بسنده نکرده، بخشی از این مهاجران را که گرایش های مذهبی داشته و در فقر و فلاکت به سر می برده اند، با فریب و تحمیق، به مزدورانی برای پیشبرد برنامه های نفوذ مذهبی، سیاسی و نظامی خود در کشورهای منطقه کرده و تا توانسته از آنها بهره گرفته و بسی از آنها را به گوشت دم توپ تبدیل کرده و به کشتن داده است.

 با تمام این تفاصیل، اکنون ما شاهدیم که به آنچه از کارگران و مهاجران افغانستان گرفته اند، بسنده نکرده و به وسیله مرزداران خود آنها را به گلوله بسته و یا مورد شکنجه قرار داده و به رودخانه رها می کنند.

 طبقه کارگر ایران باید کارگران و مهاجران تهیدست و زحمتکش افغانستانی را جزیی از خود بداند و از حقوق آنان دفاع کند. باید که جنایت وحشتناک مشتی غاصب و دزد و جانی را محکوم کرده و خواستار محاکمه عاملین اصلی این جنایت و ستمگری های شود.

باشد که کارگران افغانستان که خود نیز به عنوان یک خلق، تجارب مبارزاتی ارزشمندی علیه امپریالیسم روس و آمریکا و غرب دارند و از پشتوانه مبارزات انقلابی و کمونیستی برخوردارند، با طبقه کارگر ایران بده و بستان تجارب مبارزاتی داشته و انقلاب در دو کشور را شانه به شانه یکدیگر پیش برند.

سرنگون باد نظام جنایتکار و ضد مردمی جمهوری اسلامی

درود بر همبستگی کارگران و زحمتکشان ایران و افغانستان

 برقرار باد اتحاد بین المللی کارگران

زنده باد کمونیسم

گروه مائوئیستی راه سرخ ایران

16 اردیبهشت 1399