خیز باندهای حریص حاکم برای در دست گرفتن دولت آینده

 

 خیز باندهای حریص حاکم برای در دست گرفتن دولت آینده

نتایج فایل ظریف
داستان«فایل ظریف» فعلا تا حد کاندیدا نشدن وی برای ریاست جمهوری ادامه یافته و احتمالا بسته به جدال ها برای از میدان به درکردن یکدیگر و همچنین معاملات سیاسی میان باندهای حاکم بر سر قدرت ادامه خواهد یافت.
نتایج نهایی صحبت های ظریف هنوز کاملا مشخص نیست. اینکه آیا این نتایج، انصراف ظریف از کاندیدا شدن برای ریاست جمهوری است و وی خود را در راه جناحی که به آن وابسته است یعنی جناح بوروکرات - تکنوکرات غربی یا همان اعتدالی ها«قربانی» کرده- زیرا با وجود این فایل مشکل که شورای نگهبان صلاحیت وی را تایید می کرد- و این جناح خواهد توانست از ضرباتی که وی در فایل مزبور به جناح به اصطلاح روسیه ای( سپاه قدس و پیروان سلیمانی) وارد کرده، استفاده تبلیغاتی کند و پست ریاست جمهوری و در نتیجه دولت بعدی را به دست آورد؛ و یا اینکه خیر، نتایج این فایل در خدمت جناحی خواهد بود که صحبت های ظریف علیه آنهاست و به آنها این امکان را داده و می دهد که به یکی از نقطه های قوت جریان روحانی و اعتدالی ها که گویا قوی ترین رقیب جریان مورد علاقه ی خامنه ای در این انتخابات است، یعنی ظریف حمله کند و خلاصه با واسطه قرار دادن این فایل، جناح مزبور را در منگنه بگذارد و در انتخابات ضعیف و علیل اش سازد.
 در واقع اینکه این صحبت ها بالاخره به نفع کدام جناح تمام خواهد شد احتمالا در فرایند تبلیغات کاندیداها و نتایج انتخابات مشخص خواهد شد.
 
سخنرانی خامنه ای درباره ظریف
 بخشی از سخنرانی پیشین خامنه ای(یکشنبه 12 اردیبهشت 1400) حمله به ظریف بود، حال آنکه همین ظریف نماینده ی اعظم جناب خامنه ای در مذاکرات وین بوده و بدون اجازه ی وی و دفترش نمی توانست کوچکترین قدمی بردارد و توافقی را پیش ببرد.
 اینکه ظریف همواره رفوگری حکومت خامنه ای را می کرده، روشن است. این فرد چاپلوس در صحبت هایش در فایل مزبور، از یک سو در این مورد افشاگری می کند که سران شرکت کننده در جلسه ای که در مورد سرنگونی هواپیمای مسافربری برگزار شده بود- از جمله سران پاسدار- از شلیک موشک خبر داشتند، و از سوی دیگر از آنها می خواهد تا حقیقت را بگویند تا وی این جنایت بزرگ را در روابط خارجی رفوگری کند.   
همچنین خامنه ای با گفتن اینکه هر تصمیمی درباره ی سیاست خارجی در شورای امنیت ملی گرفته می شود پرده از نقش اصلی و کریه خود و جناح اش در تمامی امور سیاست خارجی برداشت. نه تنها چگونگی سیاست در خاورمیانه، بلکه چگونگی روابط با غرب و چین( از جمله قرارداد ننگین کنونی) و روسیه ( بذل و بخشش های دریای خزری و گوشت دم توپ شدن نیروهای ایرانی در سوریه برای منافع امپریالیسم روسیه) و کشورهای منطقه، همه و همه زیر سر خود خامنه ای است که از طریق عوامل اش بر شورای امنیت ملی تسلط کامل دارد.
 سوی دیگر این سخنرانی، مواضع وی در پشتیبانی از دخالت ها و ماجراجویی های سپاه قدس و سلیمانی در منطقه بود. او نام این  دخالت ها و ماجواجویی های نظامی را گذاشت« نفوذ معنوی جمهوری اسلامی در منطقه».
 البته وی پس از آن به« برنامه نظامی» در کنار برنامه های دیگر و ازجمله « مناسبات دیپلماسی و سیاست خارجی» اشاره کرد و گفت که «سیاست یک کشور از آنها تشکیل می شود و نباید این بخش آن بخش را نفی کند» و در نتیجه منظور وی از این «برنامه نظامی» همان قضیه دخالت های نظامی سپاه قدس بود.
 او این گونه تببین کرد که همین «نفوذ معنوی» که عامل آن سپاه قدس و سلیمانی بوده اند موجب این گردیده اند که «دیپلماسی انفعالی» در مورد آمریکا و غرب اتخاذ نشود. خامنه ای برای فرار از این توضیح این نکته که نقش این «نفوذ معنوی» در پیشبرد توافق برجام که وی همواره خود را بی اعتماد به آن نشان می داد چه بود، اسم آن را گذاشت «دیپلماسی انفعالی در منطقه ی غرب آسیا»!
بنابراین از نظر خامنه ای منافعی که این «نفوذ معنوی» (یا به گفته ی ظریف دخالت ها در امور کشورهای منطقه و جنگ های مال مردم برباد ده) برای حکام داشته و دارد تاثیر آنها بر «دیپلماسی انفعالی» و تبدیل آن به «دیپلماسی فعال» در منطقه ی غرب آسیا بوده است. و این در ماهیت امر و تا اینجا یعنی این ماجراجویی ها نه حتی برای منافع مردم لبنان، فلسطینی ها و یمنی ها که جمهوری اسلامی دم از آنها می زند( خلق سوریه را سپاه قدس و سلیمانی قصابی کردند) بلکه حفظ بقای خود در کشور و امتیاز گیری از امپریالیست های غربی سر میز مذاکرات در این منطقه بوده است؛  
از سوی دیگر، اگر« نفوذ معنوی» اصل است نه «دیپلماسی انفعالی»، پس آن سازش بزرگ برجام را چرا «پیروزی بزرگ» متاثر از« نفوذ معنوی جمهوری اسلامی» در «آسیای غربی» نام ننهادند و « نرمش قهرمانانه» در مقابل امپریالیست ها نام نهادند؟ چرا اجازه دادند آژانس به ایران بیاید و فعالیت های اتمی آنها را کنترل کنند؟ و از آن  مهم تر چرا بساط سانترفیوژها را تا حدودی برچیدند؟ چه می خواستند از امپریالیست های آمریکا و اروپا که چنین عقب نشینی هایی کردند؟ اگر ماجراجویی های سپاه قدس و سلیمانی و «نفوذ معنوی» ای که جمهوری اسلامی از فعالیت های آنها به دست آورده بود، موجب این شده بود که بتوانند برجام را پیش را ببرند، و به چنان « پیروزی» های بزرگی دست یابند که امپریالیست ها یکی پس از دیگری برای بستن قرارداد به ایران هجوم بیاورند، آن گاه دیگر آن های و هوی و«هجمه» ی حضرات خامنه چی ها علیه برجام و«شکست برجام» چه بود؟
روشن است که سر امپریالیست ها به راحتی کلاه نمی رود و«اگر صد نگیرند ده نمی دهند». چنانچه خامنه ای و عمله و اکره اش آن پشت و پسال ها به واسطه « نفوذ معنوی» کذایی سپاه قدس و سلیمانی، کفش امپریالیست ها را نلیسیده بودند، آنها به رقابت نمی افتادند که کی زودتر بیاید ایران و قرارداد درست و حسابی ببندد! آن گاه کمپانی های امپریالیستی آمریکا راحت قرارداد برای فروش بوئینگ با ایران نمی بستند!
 بنابراین ریاکاری های خامنه ای تنها برای فریب مشتی حزب اللهی و پایه های اجتماعی هنوز موجود اش است که چشمانشان را سیاهی و تا مغز استخوانشان را نادانی و بلاهت فرا گرفته است. آنچه او دنبال می کند این است که روحیه ی تخریب شده ی حزب اللهی ها و بسیجی هایی که به سپاه قدس و جنایتکاران مرتجعی همچون قاسم سلیمانی باور و امید دارند حفظ و یا بازسازی کند. همچنین او می خواهد این پایه های ناآگاهی را که همواره در حال ریزش اند، برای انتخابات ریاست جمهوری سرپا نگه دارد.

درباره قانونگذاری اخیر شورای نگهبان و مرافعه روحانی با آن
از زمره مسائل پیش آمده در چند روز اخیر مصوبه ی تازه شورای نگهبان و ابلاغ آن به وزارت کشور است. در این مصوبه شورای نگهبان شرایطی تازه ( حداقل ۴۰ سال سن و حداکثر ۷۵ سال، داشتن مدرک کارشناسی ارشد یا معادل آن، قبول قانون اساسی و نداشتن سابقه ی کیفری و بالاخره حداقل چهار سال سابقه در کارهای ارشد مدیریتی) را برای کاندیداها در نظر گرفته است. درخواست این شورا از وزارت کشور این بوده که افرادی را ثبت نام کند که دارای این شرایط باشند. این امر موجب شد که جدالی میان روحانی رئیس جمهوری با شورای نگهبان در بگیرد.
 شورای نگهبان مَثل«میمون هر چه کریه تر ادایش بیشتر!» را می ماند(بینوا میمون! کاش می شد  نام دیگری بر این موجودات کریه و مال مردم خور گذاشت). این به اصطلاح شورا را- همین جوری اش را - به جز خامنه ای و باندهای دورو برش، هیچ کدام از جناح های دیگر یعنی اصلاح طلبان، اعتدالی ها، احمدی نژادی ها و بالاخره حتی اصول گرایان که پیرامون امثال لاریجانی ها و یا ناطق نوری و حتی هیئت موئلفه هستند، قبول ندارند و یا حداقل آن جور که خامنه ای قبول دارد( زیرا این شورا دست چین خودش است و هرگز کاندیدهای او را رد نکرده و نمی کند) قبول ندارند و آن وقت این فسیل های مرتجع مفت خور هر دفعه یک ادا و اطوار در می آورند و مصوبه و قانونی تازه وضع می کنند!
مصوبه ی اخیر صدای همه ی جناح های حکومتی و نه تنها روحانی را در آورد و همه آن را قانون گذاری دانستند. امری که به مجلس مربوط است و نه به شورای نگهبان. روحانی که همیشه  زمان انتخابات ها «شیر» می شود حسابی جوش آورد و به وزارت کشور دستور داد که از قوانین موجود تبعیت کنند و نه از مصوبه ی شورای نگهبان. روحانی با این کار توپ را دوباره در زمین شورای نگهبان انداخت.
در مورد این مرافعه باید به دو سوی آن اشاره کرد:
نخست اینکه دعوای روحانی و باندش را با شورای نگهبان که به معنای دعوا با خامنه ای نیز هست، نباید جدی گرفت. روحانی همان موش موذی و مکار است. او به دسته ی آخوندهای فرصت طلب و ریاکار و مردم فریبی تعلق دارد که گاه لباس شیر می پوشند، لباسی که به تن آنها خیلی خیلی گشاد است. بخش هایی از مردم در دو انتخاب ریاست جمهوری که او همواره در بزنگاه آن گلوی خودش را در هارت و پورت با جناح خامنه ای وعده دادن به مردم پاره می کرد، به وی رای دادند و او هر بار پس از انتخاب شدن حتی به ابتدایی ترین وعده های خود به مردم، وعده هایی که در چارچوب باند و جناح و طبقه ی خود می توانست آنها را دنبال کند، عمل نکرد و به جای آن شروع کرد به ابراز مخلصی و ارادت به خامنه ای و چاپلوسی وی. او یک دزد حقه باز و شارلاتان و همین طور جنایتکار است که هم سر مردم کلاه گذاشت و هم  در کنار خامنه ای دستان اش به خون جوانان وطن آلوده است. از این روی است که تقریبا تمامی توده هایی که این روزها برای گرفتن حق خود به خیابان می آیند، از وی عمیقا متنفرند و علیه وی و دولت اش شعار می دهند.
 از آن سوی شورای نگهبان نیز چنانکه گفتیم دست نشانده های خامنه ای هستند و برده و مطیع اوامرولی نعمت خویش. با این مصوبه آنها می خواهند مسئولیت و زحمت رد کاندیداها را از دوش خود بردارند و به دوش دولت بیندازند. به ویژه اینکه کاندیداهایی که مشمول مصوبه مزبور می شوند- و مصوبه بیشتر برای حذف آنهاست- افرادی هستند که رد صلاحیت آنها در شورای نگهبان برای این شورا هزینه بر است و آن را در انظار و اکنون بیشتر پایه های باقی مانده ی این حکومت و از جمله پاسداران و بسیجی ها رسواتر و بدنام تر از آن چه هست می کند. زیرا بخش هایی از پاسداران، بسیجی ها و مردمی که پایه های این حکومت را تشکیل می دهند، از برخی از همین کاندیداهایی پیروی می کنند که شامل شرایط  مصوبه می شوند؛ از جمله برخی کاندیداهای اعتدالی، سعید محمد، احمدی نژاد و اصلاح طلبان. 
و نکته سوم این است که به احتمال نزدیک به یقین شورای نگهبان حتی اگر روحانی و وزارت کشور به مصوبه عمل نکنند کار خود را دنبال می کند.
 سیاست های این شورا به طور تقریبا مطلق در چارچوب سیاست های خامنه ای و دفتر وی است. اینکه تحلیل خامنه ای و باند وی از فرایند انتخابات و تقابل نیروها چگونه خواهد بود تماما در سیاست های این شورا متجلی خواهد گشت. این شورا نیمه نگاهی هم به پرونده ی 99 درصد کاندیداها نخواهد کرد. آنها تنها افرادی را تایید می کنند که در لیست داده شده از جانب خامنه ای و دفترش موجود باشند. بنابراین حتی اگر شورای نگهبان در اجرای این مصوبه به وسیله وزارت کشور پافشاری نکند به این معنا نخواهد بود که آنچه را اکنون در مصوبه گفته اند زیر پا خواهند گذاشت. خیر! آنها آن کاری را انجام خواهند داد که خامنه ای به آنها دیکته کرده و یا خواهد کرد.      
 
خامنه ای و تقابل دولت و شورای نگهبان
خامنه ای در سخنرانی اخیر خود به تقابل روحانی با نوچه هایش در شورای نگهبان اشاره نکرد و خود را از آن مرافعه برکنار داشت. یک سوی مساله، به اشارات تندش در سخنرانی پیشین به ظریف بر می گردد و به هر حال پس از آن حمله به ظریف، باید کمی شق و رق بودنش را کنترل می کرد و به جای یک جارو جنجال تازه و حمله، سکوت می کرد!
اما از سوی  به نظر می رسد که این انتخابات جایگاه خاصی برای خامنه ای دارد و وی گویا می خواهد با مدیریتی «خونسردانه» و «پرحوصله» آن را به سوی هدفی که در نظر دارد سوق دهد، تا آنجا که زمانی که نامی از صندوق رای درآمد، حداقل واکنش را خواه در میان کاندیدهای جناح های شکست خورده و خواه در میان مردمی که اکثریت آنها کوچک ترین اعتمادی به این حکومت ندارند، بر انگیزد.
به بیان دیگر می خواهد «دولت جوان، حزب اللهی و ضد فسادش» (گویا این آخری باید اشاره به رئیسی داشته باشد که قرار شده کاندید شود- گرچه هنوز مسجل نیست) برخلاف دولت های پیشین به ویژه دولت احمدی نژاد در انتخابات سال 88 که خامنه ای متهم به تقلب در نتایج آرا شد، در بهترین شرایط به روی کار آید و کمترین مخالفت  را برانگیزد.
 
خامنه ای و دولت جوان و حزب اللهی کذایی اش
در مورد این دولت کذایی که خامنه ای در آخرین سخنرانی اش دوباره به آن اشاره کرد، باید گفت هنوز دقیقا مشخص نیست که چه ویژگی هایی خواهد داشت. آن چه روشن است این است که برنامه ای دارند و برنامه ی خود را می خواهند پیش ببرند.
در کنار آن، این مساله که کاندیدای خامنه ای برای ریاست جمهوری، رئیسی- که ظاهرا بخش هایی از جناح خامنه ای با وی توافق دارند- است و یا یکی از سران پاسدار کاندید شده نیز هنوز کاملا مشخص نیست. شاید آنها بخواهند این کاندید را ناروشن و به اصطلاح در سایه نگه دارند تا کمترین میزان افشاگری و کمترین برانگیختگی در مورد شخص انتخابی صورت گیرد؛ شاید بخواهند با یک «احمدی نژاد» دیگر مردم را خام کنند و رای بیشتری از آنها بیرون بکشند! شاید این پاسداران کاندید شده معاونان دولت جوان کذایی شوند و شایدهای دیگر!
 خلاصه تا تمامی کاندیداها ثبت نام نکنند و برنامه های خود را اعلام نکنند و جدال هایشان رو نشود مشکل بتوان در مورد کاندید خامنه ای و برنامه های دولت حزب اللهی خامنه ای و همچنین در توان وی در تحقق بخشیدن به آنها- یعنی آنچه وی می خواهد از آن بیرون بکشد - در جدال با دیگر جناح ها و مردم سخن گفت.   
 
خامنه ای و سخنرانی هنگام انتخابات
سخنرانی های خامنه ای هنگام انتخابات زیاد می شود. دلایلی چند موجب این امر می شود.
 یکم این که وی با این سخنرانی ها می خواهد پایه های جناح اش در میان سپاه و بسیج و حوزه ها و مدارس مذهبی و خلاصه دستگاه های خودی امنیتی و نظامی و آموزشی و اقتصادی و غیره را مدیریت کند؛ از یک سو آنها را به فضای انتخابات بیاورد و از سوی دیگر آنها را کنترل کند و اجازه ندهد که از دست اش در روند و«خوراک» دیگر جریان ها، جناح ها و باندها شوند.
 دو دیگر، می خواهد به جناح ها و باندهای مقابل اش- جناح هایی که کمابیش مخالف زیاده طلبی هایش هستند و روز به روز بیشتر هم می شوند- فرصت ندهد که از شرایط ویژه ی چند هفته ای انتخابات و به ویژه تبلیغات انتخاباتی استفاده کنند و به مثابه خورنده ی پایه های وی و یک قدرت جناحی در مقابل وی علم شوند و به اصطلاح سیاست و برنامه های وی را تخریب کنند و خلاصه کار از کار بگذرد.
همچنین وی می خواهد به امپریالیست ها نشان دهد که همه کاره اوست؛ و بالاخره این میان تلاش کند که مردمی را که این حکومت را قبول ندارند اما هنوز به راهکاری درون این حکومت امید دارند، در خدمت جناح خود به انتخابات بکشاند. وی در بخش زیادی از سخنرانی 12 اردیبهشت خود به مسائل معلمان و کارگران پرداخت و جدا از خالی نبودن عریضه، بخشا می خواست آنها را به خود و جناح اش امیدوار کند.
باید پذیرفت که در میان مردم از همه ی طبقات، عده ای هستند که نه از سیاست چیزی می دانند و نه می خواهند بدانند. آنها زندگی را صرفا بر مبنای عادات خود پیش می برند و از روی عادت هم رای می دهند. این عده هزارو یک دلیل می تراشند که باید در انتخابات شرکت کنند و شرکت هم خواهند کرد گاه حتی در لحظات آخر. و اینها از جمله اهداف نخستین خامنه ای در این گونه سخنرانی ها هستند.    
 
طبقه کارگر و زحمتکشان و انتخابات ریاست جمهوری
بخش عمده ی کارگران و کشاورزان و توده ی زحمتکش شهر و روستا، زنان و مردان و جوانان در انتخاب نمایندگان مجلس در اواخر سال 98 کمترین درجه ی شرکت را داشتند. از آن زمان تا کنون حدود یک سال و اندی گذشته و نه تنها تمامی طبقات زحمتکش بلکه حتی لایه های میانی و مرفه خرده بورژوازی شهری و روستایی نیز که شاهد سقوط مداوم سطح زندگی خویش و افزایش گرفتاری ها هستند، بیش از گذشته از این حکومت روی برگردانده اند.
 اکثریت مردم نه تنها تورم، گرانی، بیکاری و فقر و فلاکت بیشتری را دیده اند و رنج بیشتری کشیده اند، بلکه دزدی، اختلاس، فساد، تجاوز به حقوق مردم و به ویژه زنان و جنایات بیشتری را در تمامی نقاط کشور به ویژه مناطق محروم کردستان و بلوچستان شاهد بوده اند.
چگونگی کنترل کرونا، مساله ی جلوگیری از ورود واکسن های خارجی و غیره، بازی با جان مردم و از بین رفتن روزانه بیش از 400 نفر( تازه طبق آمار حکومتی ) نیز به خوبی نشان داد که حکومت مستبد دینی و در راس آن خامنه ای نه تنها حتی در چارچوب یک حکومت عادی استثمارگر و ستم گر که حفظ فیزیکی نیروی مولد جامعه و جمعیت برایش درجه ای اهمیت دارد، به مردم نمی پردازد، بلکه کوچک ترین ارزشی برای جان مردم قائل نیست و اساسا دشمن خونین مردم است . آنها به خوبی پی برده اند که هر گونه شرکتی در انتخابات یعنی رای دادن به فقر و بدبختی بیشتر؛ رای دادن به دزدی و اختلاس و فسادی افزون تر؛ رای دادن به حکومت برای کشتن مردم و جوانانی باز هم بیشتر؛ یعنی فروش کشور به دولت های دیگر و حقارت ها و بدبختی های بیشتر.
این است که بخش عمده ی واجدین شرایط در این انتخابات شرکت نخواهند کرد. انتخابات شکاف میان مردم و حکومت را آشکارتر از پیش خواهد کرد. یک سو مردمی خواهند بود که سراسر وجودشان را کینه و نفرت از این حکومت فرا گرفته و سوی دیگر را مشتی ریاکار و دزد و اختلاس گر و جانی که پشت دین و مذهب پنهان شده اند و آن را دستاویز پلیدترین حکومت ها کرده اند.
ناروشنی در تکامل اوضاع
این نکته که این شکاف به کجا کشیده خواهد شد هنوز روشن نیست. علت ناروشنی بیش از آنکه در سیاست های کشت و کشتار حکومت گران و کنترل اوضاع از جانب آنان باشد، در شرایط فعلی طبقه کارگر و توده های مردم زحمتکش نهفته است که نه حزب و سازمان رهبری کننده ی مبارز و انقلابی  دارند و نه حتی به گونه ای خود به خودی متشکل اند.
 آیا تکامل واقعیات، موجب بروز امکانات نوینی از پایین خواهد شد و این امکانات وضع را به کلی تغییر خواهد داد و یا خیر، وضع کنونی تا تغییر شرایط از بالا پابرجا خواهد ماند، امری است که در حال حاضر نمی توان به روشنی به آن پاسخ گفت!

 هرمز دامان

نیمه دوم اردیبهشت 400 

 

درباره شناخت(4) بخش نخست ماتریالیسم تاریخی

 

 

درباره شناخت(4)

 

بخش نخست

ماتریالیسم تاریخی

ساخت اقتصادی مرکب
1-   زمانی که یک ساخت اقتصادی جای خود را به ساخت اقتصادی نوینی می دهد، ساخت کهنه نابود می شود اما وجوهی از آن در ساخت اقتصادی نوین به زندگی خود ادامه می دهد. این گونه، ساخت نو با عناصر یا بازمانده هایی از ساخت کهنه آمیزش یافته و ساخت مرکب شکل می گیرد. مثلا زمانی که ساخت اقتصادی برده داری از دل اشتراکی در آمد وجه اخیر مدت ها به زندگی خود در ساخت برده داری ادامه داد. بنابراین ساخت برده داری عموما یک ساخت مرکب بود.
2-   ساخت مرکب را باید به دو معنا درک کرد: یکی این که در همان زمانی که ساخت اقتصادی برده داری در یک کشور معین وجود دارد، در همان زمان و در کنار آن ساخت اقتصادی اشتراکی نیز تا مدت ها به زندگی خود ادامه می دهد. و دوم اگر این ساخت اقتصادی را عام تر در نظر گیریم و کشورهای گوناگون یا تمام کشورهای موجود را در نظر گیریم، به این شکل درمی آید که در حالی که در کشوری معین ساخت برده داری ساخت اقتصادی مسلط است، در کشورهای و یا مناطق دیگر هنوز ساخت اقتصادی اشتراکی وجود دارد.
3-   آمیزش ساخت ها را نیز باید به دو معنا در نظر گرفت. یکی از این دو معنا ناظر به این است که ساخت ها آمیزشی بیرونی می یابند و در کنار یکدیگر و عموما با ارتباطات بیرونی زیست می کنند. و دوم اینکه این آمیزش درونی می شود و ساخت مسلط اقتصادی، ساخت های کهنه موجود را منطبق با اشکال توسعه و تکامل خود شکل داده و از یک سو آنها را حفظ کرده و از سوی دیگر ساز و کار آنها را تابع خود می کند. به مرور و با گسترش ارتباطات جهانی و درهم شدن جوامع، ارتباطات بیرونی به مرور جای خود را به ارتباطات درونی می دهد.
4-   به مرور که ساخت های نوین تری جای ساخت های کهنه را می گیرند، ترکیب ساخت اقتصادی کشورها مرکب تر و پیچیده تر می شود. برای همین در دورانی که ساخت اقتصادی فئودالیسم برقرار است، خواه در این ساخت، نظام های اشتراکی و برده داری وجود دارد و خواه در کشورهای دیگر هنوز امر نو به وجود نیامده و ساخت های کهنه برقرار است. این نشانگر ناموزونی رشد و تکامل خواه در یک پدیده و خواه در شماری از پدیده هاست.
5-   در ساخت اقتصادی سرمایه داری که یکی از مرکب ترین ساخت هاست در کشورهای گوناگون ساخت های متعددی در کنار یکدیگر زیست می کنند.
6-   برای نمونه در کشورهای زیر سلطه ساخت سرمایه داری بوروکراتیک- کمپرادور در کنار فئودالیسم( در برخی این و یا آن یکی مسلط است) و یا نیمه فئودالیسم دیده می شود و حتی در برخی موارد هنوز نظام های عشیره ای، قبیله ای و حتی اشکالی از برده داری و اشتراکی، نه لزوما در یک کشور، بلکه در کشورهای گوناگون پراکنده اند.
7-   این امر تنها به کشورهای زیر سلطه ی استعمار و امپریالیسم محدود نمی شود بلکه در برخی از کشورهای امپریالیستی نسبتا عقب مانده تر( برای نمونه روسیه اوائل قرن بیستم) این امر وجود داشته است.  لنین در مقاله ی مالیات جنسی خود در مورد بافت اقتصادی روسیه چنین می نویسد: «ولی معنای کلمه انتقال چیست؟ آیا معنای این کلمه، هر آینه آن را بر اقتصاد اطلاق نماییم، این نیست که در نظام موجود عناصر و اجزاء و قطعاتی خواه از سرمایه داری و خواه از سوسیالیسم یافت می شود؟ همه کس تصدیق می کند که آری چنین است. ولی همه کس، ضمن تصدیق این موضوع، در این باره نمی اندیشد که پس عناصر شکل های اجتماعی- اقتصادی گوناگونی که در روسیه وجود دارد چگونه است. حال آنکه کنه مطلب در همین است. این عناصر را بیان می کنیم:
1)   اقتصاد پاتریارکال، یعنی اقتصادی که به درجه زیادی جنبه طبیعی و دهقانی دارد؛
2)   تولید کالایی کوچک( اکثریت آن دهقانانی که غله می فروشند جزو این گروه هستند)؛
3)   سرمایه داری خصوصی؛
4)   سرمایه داری دولتی؛
5)   سوسیالیسم؛
روسیه چنان پهناور و چنان رنگارنگ است که همه ی این شکل های گوناگون اجتماعی- اقتصادی در آن با هم آمیخته شده است... حال این سئوال پیش می آید که چه عناصری تفوق دارند؟ روشن است که در کشور دهقانان خرده پا، تفوق با عناصر خرده بورژوا است و نمی تواند چنین نباشد، اکثریت  و ن هم اکثریت عظیم کشاورزان، عبارتند از مولدین خرده پای کالا. معامله گران گاه در اینجا و گاه در آنجا پوسته ی سرمایه داری دولتی ( انحصار غله، کارفرمایان و سوداگرانی که زیر کنترل هستند، کئوپراتورهای بورژوایی ) را پاره می کنند.»( منتخب آثار تک جلدی، ترجمه ی پورهرمزان، ص 799، تاکید از لنین است).
 آنچه لنین در مورد کشور روسیه بیان می کند که پیش از انقلاب اکتبر یک کشور سرمایه داری امپریالیستی بود و فئودالیسم نیز در کنار برخی از ساخت های مذکور وجود داشت، می تواند در مورد بسیاری از ساخت های مرکب کاربرد داشته باشد.      
8-   حتی در کشورهای سرمایه داری این امر پیش آمده که ساخت برده داری با ویژگی هایی تا حدودی متفاوت از اشکال کلاسیک آن، در کنار ساخت سرمایه داری به زندگی خود ادامه دهد. جامعه آمریکا در قرن نوزدهم ترکیبی از سرمایه داری در صنعت در شمال و برده داری در کشاورزی در جنوب بود.
9-   حتی در کشورهای امپریالیستی پیشرفته که تعدادشان زیاد نیست، تنها ساخت انحصار امپریالیستی وجود ندارد، بلکه ساخت های تولید خرد صنعتی و کشاورزی کماکان به زندگی خود ادامه داده اند.
10-  این امر البته روند تجزیه ی مداوم خرده بورژوازی( و در اینجا تولید خرد مد نظر است) را در نظام سرمایه داری نفی نمی کند. خرده بورژوازی از یک سو در دو طبقه ی کارگر و سرمایه دار تحلیل می رود و از سوی دیگر به وسیله ی طبقه کارگر و سرمایه دار بازتولید می شود. بدیهی است که تولید خرد در جامعه فئودالی و یا در مراحل نخستین جوامع سرمایه داری جایگاهی قوی تر داشت تا در جامعه ی سرمایه داری تکامل یافته.  
11-  اشاره به  این ویژگی های متمایز به این منظور صورت می گیرد که با توجه به تحولاتی که ساخت اقتصادی عمده و مسلط در هر ساخت کلی به وجود می آورد، نظام های پیشین عموما در اشکالی تغییر یافته می توانند به زندگی خود ادامه دهند. این اشکال تغییر یافته، متاثر از نقش غیر عمده آنها و نیز زیر تاثیرات و تغییراتی است که تسلط ساخت مسلط در آنها به وجود می آورد.  به عبارت دیگر ساخت مسلط آنها را منطبق با رشد و توسعه ی خود جهت می دهد.
12-  این امر مطلق نبوده و نیست. زیرا گاه در صورتی که نیازهای امپریالیستی بتوانند با ساخت های کهنه به همان شکل موجود و نقش غیرعمده اما با هویت مستقل شان ادامه دهند با آنها کنار می آید. تنها در صورتی که رشد و توسعه ی بیشتر سرمایه داری بوروکراتیک- کمپرادور در کشور زیر سلطه ایجاب کند این ساخت ها یا از بین برده می شوند و یا منطبق با این رشد و توسعه شکل های تازه تری پیدا می کنند. مثال دوران بیست ساله ی رضاخان و نیز «انقلاب سفید» در ایران این هر دو شکل را نشان می دهد. در دوران رضاخان در حالی که در کل کشور سرمایه داری بوروکراتیک- کمپرادور قدرت بیشتری به دست می آورد، اما در بسیاری از بخش های کشور ساخت فئودالی به همان شکل پیشین خود ادامه می داد و دو ساخت در عین آمیزش در عین حال نسبتا مستقل اند. در تحولات موسوم به «انقلاب سفید» اشکال پیشین فئودالیسم یا منطبق با نیازهای سرمایه داری بوروکرات- کمپرادور و امپریالیسم در اشکال نوینی درمی آیند و یا در حالی که تا حدودی حوزه ی قدرت آنها در امور اجتماعی و سیاسی و فرهنگی برجای می ماند، به طور کامل در اقتصاد از بین می روند و جای خود را به تولید خرد روستایی و یا اشکال سرمایه داری کمپرادوری می دهند.  

 

روساخت سیاسی و فرهنگی مرکب

1-   آنچه در مورد ساخت اقتصادی گفته شد در مورد روساخت سیاسی و فرهنگی نیز صدق می کند. در نظام های سیاسی و یا فرهنگی نو همواره اشکالی از نظام های سیاسی و فرهنگی کهنه باقی می ماند. مثلا اشکال سیاسی حکومت های قبیله ای( طایفه ای یا عشیره ای)، استبداد سیاسی سلطنتی، استبداد نظامی یا مذهبی، اشکال متفاوت دیکتاتوری، دموکراسی نسبی میان طبقات استثمارگر و یا فقدان آن و غیره. این امر هم در یک کشور، زمانی که یک کشور مبنای تحلیل قرار گیرد و هم شماری از کشورها زمانی که مبنا کشورهای گوناگون باشد، وجود دارد. نظام فئودالیستی در کشورهای گوناگون با یک نظام واحد سیاسی معرفی نمی شود. نه تنها در کشورهای گوناگون اشکالی متفاوتی از تسلط سیاسی وجود دارد بلکه حتی در یک کشور، اشکال متفاوتی از نظام سیاسی وجود دارد. این مساله گاه در گستره و درجه و شدت استبداد و دیکتاتوری در مناطق مختلف یک کشور و البته نه تنها برای دوره ای کوتاه بلکه به شکل موجودیت متداوم، نیز خود را نشان می دهد. با این وجود باید پذیرفت که تسلط یک طبقه و یا چند طبقه ی متحد بر یک کشور یا منطقه موجب این می شود که وجوه سیاسی کمتر از وجوه اقتصادی و یا فرهنگی ترکیبی باشند.
2-   امر آمیزش و ترکیب در مورد روساخت فرهنگی بسیار بیشتر از ساخت اقتصادی و یا روساخت سیاسی صدق می کند.  اگر وجوه گوناگونی را که فرهنگ  یک جامعه از آنها به وجود می آید( فلسفه، علوم طبیعی و اجتماعی، حقوق، اخلاق، هنر، مذهب ، آداب و سنن و اسطورها و غیره...) در نظر گیریم می بینیم که گاه آمیختگی و امتزاجی غریب از عناصر فرهنگی بسیار متضاد در یک کشور وجود دارد و اینها گاه برای مدتی دراز در کنار یکدیگر زندگی می کنند. عناصر فرهنگی پیشین در یک بافت نوین فرهنگی عموما به زیر تسلط آن عناصر فرهنگی در می آیند که بیشترین هماهنگی را با ساخت اقتصادی نو دارند. مثلا در یک ساخت اقتصادی سرمایه داری( خواه امپریالیستی و خواه سرمایه داری کمپرادور) عناصر مسلط  در بافت فرهنگی را در زمینه های گوناگون ( فلسفه، اخلاق، هنر و ...)عناصری تشکیل می دهند که بهتر به نوع سرمایه داری مسلط  خدمت می کنند.
3-   این البته به این معنا نیست که چنین امری موارد متضاد و یا استثنا ندارد. در برخی از ساخت های مرکب مانند ساخت اقتصادی ایران در دوران چهل ساله اخیر، در حالی که سرمایه داری بوروکراتیک- کمپرادور وجه غالب است و ساخت های فئودالی و قبیله ای نه در اقتصاد، بلکه در بافت اجتماعی- طبقاتی، سیاسی و فرهنگی حضور دارند، اما در بافت فرهنگی، عناصری حاکم نیستند که با ساخت سرمایه داری بوروکراتیک - کمپرادور بیشترین خوانایی و هماهنگی را دارند، بلکه برعکس عناصری حاکم اند که با آن در تضاد هستند و بیشتر برآمده از حضور فئودالیسم در بافت اجتماعی و نیز سیاست هستند. مانند مذهب که تمامی امور ساخت فرهنگی را اشغال کرده است و همه بخش ها را زیر سیطره و کنترل خود در آورده است. این مذهب حتی همانند مذهب پروتستانیسم  نیست که در دوران گذار از فئودالیسم به سرمایه داری در اروپا پدید آمد تا با ساخت سرمایه داری مدرن همراه شود، بلکه مذهبی است بر آمده از قرون کهن و با مضمون و شکلی بی نهایت متحجر و ارتجاعی.   
4-   بخشی از این عناصر به ویژه اسطوره ها و خرافات گاه از عهود باستان تا کنون به زندگی خود ادامه داده اند. آنچه که از آداب و سنن و غیره نیز باقی ماند گاه بخش هایی نیستند که خوب و مفیدند و می توان آنها را حفظ کرد و تکامل بخشید، بلکه بخش هایی هستند که عقب مانده، زیان آور و مخرب هستند و نیرو و قوای روحی طبقات نوین را تحلیل می برند. این مساله در مورد موجودیت اشکال کهنه ی خطوط فلسفی، حقوق، اخلاق، هنر و مسائلی از این قبیل بیشتر صدق می کند تا در مورد علوم. در مورد علوم روشن است که آن چیزی می تواند به بقای خود ادامه دهد که یا درست باشد و کماکان صدق کند و یا در سطح معینی از شناخت راست در بیاید. اما اگر شناخت هایی در علوم با رسیدن با ژرفای بیشتر و فهم قوانین ژرف تر، دیگر صدق نکند، کنار گذاشته خواهد شد. اما این امر نیز مانع آن نخواهد بود که در کنار علوم که جامعه را به پیش می برند، انواع امور خرافی دارای نیرو و قدرت نباشند و به زندگی خود ادامه ندهند و جامعه را به عقب سوق ندهند. برای نمونه در حالیکه بسیاری از شناخت های علمی دوران باستان اکنون دیگر ساده و بچگانه جلوه می کند اما برخی درک های کهنه ی فلسفی هنوز که هنوز است آگاهانه یا ناآگاهانه در بسیاری امور مورد استناد مردم است.
5-   با این همه و به طورعام در هر ساخت معین فرهنگی، عناصری در هر یک از بخش های مشخص فرهنگ رو می آیند و نقش مسلط را پیدا می کنند که بیش از همه بازتاب ساخت اقتصادی و در خدمت آن هستند. همین وجوه بقیه را در عرصه فرهنگ در زیر تسلط خود در آورده و به آنها اشکال معین و ویژه ای را دیکته می کنند.
6-   وجود بازمانده های کهنه در روساخت جامعه و به ویژه در عرصه ی فرهنگ است که پس از انقلاب در مناسبات تولید و نیروهای مولد، انقلابات پی در پی فرهنگی را در دوران سوسیالیسم ایجاب می کند. بدون چنین انقلاباتی نمی توان از بسیاری از اندیشه های نادرست سیاسی، فلسفی، اخلاقی، حقوقی، هنری و آداب و سنن کهنه و زیان آور گسست و رشد و توسعه و تکامل جامعه را به پیش برد.

م - دامون

اردیبهشت 400

 
 
 

درباره مائوئیسم(13) مائو و تئوری متافیزیکی «تعادل»(بخش چهارم)

 

درباره مائوئیسم(13)

 

مائو و تئوری متافیزیکی «تعادل»(بخش چهارم)

 
«نئی رسته بر بالای دیوار: گران سر، ناتوان ساقه و نازک ریشه؛
نهال خیزرانی بر کوهسار: نوک تیز، ستبر پوست و میان تهی»
 
تضاد عمده و تضادهای غیرعمده در یک فرایند مرکب
همچنان که در یک تضاد، رشد و حرکت دو سر تضاد ناموزون است و تعادل بین دو سر تضاد گذرا و نسبی است، در اشیاء و پدیده های مرکب نیز که تضادهای گوناگونی دارند حرکت تضادهای گوناگون مواج و ناموزون است و تعادل ها و موزونی هایی که پدید می آید موقتی و نسبی است.
مائو مساله را این گونه طرح می کند:
«درپروسه مرکب تکامل یک پدیده تضادهای بسیاری موجودند که یکی از آنها حتماً تضاد عمده است؛ موجودیت و رشد این تضاد عمده تعیین کننده موجودیت و رشد سایر تضادهاست و یا بر آنها تأثیر می گذارد.»( منتخب آثار، جلد اول، درباره تضاد، ص501)
 به این ترتیب اینجا نیز همچون مورد دو سر یک تضاد، به دلیل شرایط دائما در حال تغییر و افزایش و کاهش نیروهای متضاد درون هر شی یا پدیده معین، تضادها با یکدیگر در حرکت ناموزون و نامتعادل قرارمی گیرند و برابری و تعادل میان آنها در حرکت شان نسبی و گذرا است در حالی که عمده شدن یکی از آنها و تبدیل شدن بقیه به تضادهای غیرعمده در فرایند، مطلق است. به عبارت دیگر در اینجا نیز یک تضاد حکمفرماست. تضاد میان آن که عمده می شود و آنهایی که غیر عمده می گردند.
روشن است که آنچه که در مورد رابطه بین دو سر یک تضاد بررسی کردیم به شکلی دیگر بین یک تضاد و تضادهای دیگر به وجود خواهد آمد. مائو پس از اشاره به پیچیده و بغرنج بودن تضادها در پدیده های مرکب به ویژه در مورد کشورهای مستعمره و نیمه مستعمره، سه وضع ویژه ی کلی را در چین بر می شمارد. این سه وضع چنین هستند:
1-   تجاوز امپریالیسم به کشور نیمه مستعمره و تبدیل آن به مستعمره - در این شرایط تضاد عمده بین خلق و امپریالیسم و جنگ با امپریالیسم در شکل ملی جریان خواهد یافت. به عبارت دیگر شکل جنگ ملی شکل عمده جنگ و مبارزه ی طبقاتی خواهد بود.
2-   پشتیبانی امپریالیسم از ارتجاع فئودالی و سرمایه داران کمپرادور بدون دخالت مستقیم نظامی - در این حالت تضاد با ارتجاع فئودالی و سرمایه داران بوروکرات - کمپرادور تضاد عمده خواهد بود و  شکل جنگ داخلی بر ضد ارتجاع داخلی شکل عمده جنگ و مبارزه طبقاتی خواهد بود.
3-    امپریالیسم به نفع ارتجاع حاکم مستقیما وارد جنگ شده و مبارزه با ارتجاع و امپریالیسم  به تضاد عمده  خواهد شد. در این وضع که می توان تا حدودی آن را در وضعیت های مورد بحث، وضع متعادل نام نهاد، جنگ داخلی در عین حال جنگ ملی خواهد بود.( استنتاج از ص 503-502، تاکیدها از ماست)
پس از این مثال ها که از تاریخ و شرایط خاص چین استنتاج شده اند مائو فرمولبندی نهایی را چنین بیان می کند: 
«هر گاه فرایندی حاوی تضادهای متعدد باشد، یکی از آنها ناگزیر تضاد عمده خواهد بود که دارای نقش رهبری کننده و تعیین کننده است، در حالی که بقیه ی تضادها نقش درجه دوم و تبعی خواهند داشت. از این رو در مطالعه ی یک پروسه مرکب که حاوی دو یا چند تضاد است، باید نهایت سعی در یافتن تضاد عمده شود. به مجردی که تضاد عمده معین شد، کلیه ی مسایل را می توان به آسانی حل کرد. این اسلوبی است که مارکس در تحقیق جامعه سرمایه داری به ما آموخته است. لنین و استالین نیز در مطالعه ی امپریالیسم و بحران عمومی سرمایه داری و همچنین در مطالعه اقتصاد اتحاد شوروی چنین اسلوبی را به ما نشان داده اند. هزاران دانشمند و پراتیسین وجود دارند که قادر به درک این اسلوب نیستند و در نتیجه، در پیچ و خم کوره راه ها حیران و سرگردان می مانند؛ آنها از یافتن حلقه عمده زنجیر ناتوان و عاجزند و از این رو است که قادر به یافتن راه حل تضادها نیستند.»( همان، ص 504- 503)
چنانکه می بینیم خواه در رابطه میان دو سر تضاد و خواه در میان رابطه میان تضادها، توازن و تعادل یک امر نسبی است، در حالی که موجودیت ناموزونی، خواه از جهت عمده و غیر عمده شدن یک سر تضاد و خواه در مورد عمده شدن یا غیر عمده شدن تضادی میان تضادهای یک پدیده مرکب، امری مداوم و همیشگی است.
باید به تضاد عمده توجه کرد و در عین حال تضادهای غیر عمده را از نظر دور نداشت
زمانی که در یک پدیده ی مرکب و پیچیده، تضادهای گوناگونی پدید می آید، اگر فرق بین تضاد عمده و تضادهای غیرعمده در نظر گرفته نشود، آن گاه باید همه ی تضادها و یا حداقل مواردی از آنها را هم جایگاه، برابر و دارای اهمیت یکسان ارزیابی کرد و نیروی خود را در آن واحد و به صورت مساوی در بین تضادهای گوناگون به کار برد. این امر موجب می شود که از یک سو نیروها پخش و توانایی در تمرکز روی یک یک دشمن و یا یک نقطه با اهمیت کاهش یابد و از سوی این امکان برای نیروی مخالف در تضاد عمده فراهم شود تا از این تشتت و پراکندگی  نیروی مخالف خود به نحو احسن بهره برداری کند و آن را سرکوب کند و شکست دهد.
همچنین عمده و غیر عمده نکردن در کارهای فکری و عملی روزمره، هفتگی، ماهیانه و...  که  نه با یک دشمن، بلکه با مسائل و امور گوناگون درگیری به وجود می آید، و اهمیت برابر قائل شدن برای آنها، به شکل عدم تمرکز و پراکندگی فکر و نیرو و انرژی بروز می کند. نتیجه این است که یا کارها هیچ کدام و به ترتیب اهمیت پیش نمی روند و یا این که به طور ناقص و با کمبودهای فراوان انجام می شوند. ضرب المثل ایرانی«با یک دست دو هندوانه نمی توان برداشت» اشاره ای است به همین نکته.
 از سوی دیگر باید هر زمان که تمرکز فکر و انرژی روی یک امر عمده است در عین حال به امور غیرعمده نیز توجه داشت و آنها را از نظر فرو نگذاشت. زیرا این درست است که در شرایط معین یک تضاد عمده می شود و باید به آن توجه ویژه کرد، اما در عین حال این نیز درست است که آنچه امروز غیرعمده است، ممکن است که فردا عمده شود. و چنانچه به دشمنی که امروز غیرعمده است بی توجهی مطلق شود و یا به اندازه ای که در چارچوب توجه به دشمن عمده می گنجد و لازم است توجه نشود و در آن چارچوب و شکاف هایی که ایجاد می کند با آن مبارزه صورت نگیرد، آن گاه  طبقه کارگر و حزب کمونیست اش در زمان برآمدن و تبدیل شدن آن تضاد به امر عمده، به یکباره با وضعیتی روبرو می شود که در مورد آن هیچ سیاست، تاکتیک و مواضعی نداشته است و بنابراین آمادگی توجه عمده به وی و مبارزه با آن را به سرعت نخواهد داشت و به این ترتیب غافلگیر خواهد شد.
هنگام تجاوز امپریالیسم ژاپن به چین بخش مهمی از حزب کمونیست چین دچار گیجی و ابهام شده بودند. آنها از 1927 با گومیندان و دیکتاتوری نظامی جنگیده و به نظر به این مساله که چین نیمه مستعمره است و امپریالیست های اروپایی، آمریکایی و یا ژاپن ممکن است بخواهند آن را به مستعمره تبدیل کنند، اهمیت کافی نمی دادند. همین امر موجب شد که مائو مقاله ی درباره ی تاکتیک های مبارزه علیه امپریالیسم ژاپن( 1935) را به نگارش در آورد و از رفتن تضاد با گومیندان به رده ی دوم صحبت کند.
 لنین گفت که«از ُخرد چشم نپوشید که از خرد است که کلان بر می خیزد». این امر هم در مورد دشمنان گوناگون، هم درمورد مبارزه ی ایدئولوژیک با انحرافات اپورتونیستی و رویزیونیستی و هم در امور و مسائل زندگی روزمره صدق می کند.
بنابراین همان گونه که جایگاه و اهمیت و درجه بندی تضادها تغییر می کند و بنابراین به همراه آن توجه فکری و عملی به مسائل گوناگون باید با این ناموزونی و عدم تعادل پیش برود، در عین حال تمرکز عمده ی فکری و عملی روی یک دشمن و موضوع باید با تقسیم و پخش نسبی فکر و انرژی روی موضوعات دارای اهمیت گوناگون و بسته به جایگاه و اهمیت آنها در هر مرحله صورت گیرد.      
تضاد عمده وضعیت بغرنجی در قرار گرفتن نیروهای طبقاتی مختلف در یک خط ایجاد می کند!
مبارزه ی طبقاتی بر مبنای خواست طبقه کارگر و انقلابیون کمونیست پیش نمی رود. در این مبارزه نیروهای طبقاتی درگیرند و دشمنان طبقه ی کارگر یکی و دوتا نیستند. در این مبارزه همچنان که نبرد و جنگ هست، سازش و صلح نیز وجود دارد. نبرد و جنگ، سازش و صلح است، و صلح و سازش، جنگ و نبرد. آنچه که جنگ با یک دشمن است، صلح نسبی با دشمن دیگری است و آنچه نبرد با یک دشمن است، سازش نسبی با دشمن دیگری است. در عین حال در این مبارزه نبرد و سازش نافذ در یکدیگر و توامان در مورد یک دشمن موتلف و یا یک دوست متحد و با درجاتی متفاوت از هر کدام از این دو وجه، نیز صدق می کند.
 در مبارزه ی طبقاتی شرایط گوناگونی به وجود می آید که عناصر و وجوه آنها با یکدیگر در تضاد قرار می گیرند. یک واقعه و اتفاق ضد دیگری است؛ یک رویداد ضد رویداد دیگر است. به عبارت دیگر همه چیزهست الی مسیری سرراست و موزون و متناسب و متعادل و به اصطلاح تک خطی. چنین اوضاع و شرایط متضادی که از برخورد نیروهای طبقاتی و افزایش نیروها و یا کاهش نیروی شان و نیز از تغییرات در مسائل گوناگون از اقتصادی تا سیاسی و فرهنگی و ایجاد شرایط نوین و تضادهای تازه برمی خیزد، همواره بین نیروهای طبقاتی دوست و دشمن در یک مرحله معین شکاف می اندازد و شرایط تازه ای را برای مبارزه با یک دشمن که عمده می شود و نیز وحدت، اتحاد و ائتلاف میان  ایجاد دوستان و دشمنانی که در مرحله پیشین مقابل یکدیگر صف آرایی کرده بودند، ایجاد می کند.
مائو تسه تونگ این مساله را در مقاله ی بسیار مهم درباره سیاست این گونه بسط می دهد:
«امروزه سیاست ما درمورد جبهۀ متحد ملی ضد ژاپنی عبارت نیست ازوحدت به تنهایی و اعراض از مبارزه، و نیزعبارت نیست ازمبارزه به تنهایی واعراض از وحدت، بلکه وحدت و مبارزه را با هم ترکیب می کند »( منتخب آثار، جلددوم، ص 666)
مائو در همین مقاله با دو خط انحرافی اپورتونیسم «چپ» و راست مبارزه می کند. از دیدگاه اپورتونیسم «چپ»، همه ی طبقات و نیروها، دشمن طبقه کارگرند. از دیدگاه اپورتونیسم راست، همه به جز یک نیرو، دوستان و متحدین طبقه کارگر هستند. و این هر دو خطاست.
سپس مائو سیاست ها و تاکتیک های حزب را با توجه به تفاوت های نقش و جایگاه تضاد هر طبقه و هر نیرو و جریانی با طبقه ی کارگر و اهمیت و بُرد هر تضاد در این چارچوب تنظیم می کند و نمونه ای برجسته( در 10 مورد و در مورد نیروهای طبقاتی داخلی و خارجی)از چگونگی پیشبرد تضادها و وحدت ها یا سازش ها با نیروهای طبقاتی متفاوت که با طبقه ی کارگر تضاد دارند، پیش می گذارد. وی هنگام شرح مورد نهم می گوید:
« سیاست ما برروی این تفاوت ها ساخته می شود. سیاست متنوع ما که اینک تشریح شد از آن تفاوت هایی سرچشمه می گیرد که در مناسبات طبقاتی وجود دارد.»(همانجا، ص 669) و آن را
 در مورد دهم باز تکرار می کند:« سیاست ما به روی این تفاوت ها ساخته می شود.»( ص 670)
در این مقاله مائو بارها از عبارت باید« فرق گذاشت» استفاده می کند.«تمایز» و«تفاوت» قائل شدن و«فرق» گذاشتن که در مقابل یگانگی، هماهنگی و تعادل به میان می آید همان «دوگانه کردن یک واحد کل» است که مبنای اساسی دیالکتیک می باشد. ترکیب( یا سنتز)که معین کننده ی سیاست های تاکتیکی در هر مرحله ی معین و همچنین استراتژیک در یک دوره و فرایند کلی و حل نهایی تضاد است، مشروط است به این تجزیه، و تحلیل عناصر متشکله ی آن. این شیوه ای است برای رسوخ در ژرفای اشیاء و پدیده ها و نیز تنظیم چگونگی برخورد به آنها و بنابراین تلاش عملی در جهت تکامل و گذار آنها به مرحله و فرایندی نو و بالاتر.
در بخش بعدی ما به ادامه نظرات مائو در مورد تئوری تعادل توجه می کنیم.

ادامه دارد.

م- دامون

اردیبهشت 400

 

اول ماه مه سرخ، پرولتری و انترناسیونالیست!

  اعلامیه ی مشترک احزاب و سازمان های مارکسیست- لنینیست- مائوئیست 

اول ماه مه سرخ، پرولتری و انترناسیونالیست!

 
برای پیشروی به سوی قدرت سیاسی پرولتاریا و توده های مردم و پیروزی سوسیالیسم و کمونیسم علیه نظام سرمایه داری امپریالیستی بجنگید و مقاومت نمایید!
 
 شیوع کرونا به دلیل وجود دولت های امپریالیستی و مرتجع به درد و رنج بزرگ طبقه کارگر و توده های ستمدیده تبدیل شده است
در اول می امسال، پرولتاریا و توده های زیر ستم جهان با شیوع کرونا روبرو هستند. به دلیل وجود شیوه ی تولید سرمایه داری و وجود دولت های امپریالیستی و حکومت های دست نشانده شان، شیوع این بیماری موجب دچار شدن 130 میلیون انسان به  آن و مرگ ۳ میلیون انسان گردیده شده است.
پیش از این، امپریالیست ها ویروس های زیادی را در نتیجه ی بلایای طبیعی، ویرانی های اجتماعی، آزمایش های سلاح های هسته ای و بیولوژیکی تولید کرده بودند. شیوع کرونا به دلیل سلطه سیستم سرمایه داری امپریالیستی به درد و رنج و کشتار عظیم تبدیل شده و مرگ و میر گسترده در میان توده های بیچیز و ستمدیده به وجود آورده است. دانشمندان اذعان می کنند که دولت ها قادر به مهار همه گیری نیستند و بنابراین می پذیرند که نظام سرمایه داری دیگر کارایی و سودمندی ندارد.
دولت های امپریالیستی تولید واکسن را به تجارت تبدیل کرده اند
همه می دانیم که تنها واکسیناسیون تا حدی این زنجیره ی جهنمی را مهار می کند، اما در جهان همه به واکسن دسترسی ندارند. در سیستم سرمایه داری امپریالیستی، همه چیز در دست شرکت های چند ملیتی است، همه این کارها برای سودآوری انجام می شوند و حتی حق اختراع واکسن نیز طبق قوانین سرمایه در بازار جهانی خرید و فروش می شود. فقط پنج تولید کننده ی بزرگ واکسن تا کنون 60 میلیارد یورو سود به دست آورده اند و سود خالص 70 میلیارد یورویی دیگر را نیز برای سال جاری در نظر گرفته اند.
انحصارات دوا و درمان عمدتا در خدمت تعداد انگشت شماری از کشورهای امپریالیستی قرار دارد که اکثریت بزرگ مردم جهان را مورد استثمار و ستم قرار می دهند. تاکنون 80٪ واکسن ها به این کشورها فروخته شده اند. به این ترتیب تنها 14 ٪ از جمعیت جهان به واکسن دسترسی دارند. 85 ٪بقیه مردم جهان فقط به 20 ٪ این واکسن ها دسترسی دارند.
»جنگ واکسن» بر ضد پرولتاریا و خلق ها آغاز شده است. واکسن برای ثروتمندان و مرگ برای فقرا. واکسن برای کشورهای امپریالیستی وجود دارد، اما برای خلق ها و ملل زیر ستم وجود ندارد. واکسن که تنها امید مردم برای نجات از بیماری همه گیر هست، به کالای پرسود برای بورژوازی و تجارت بزرگ بین المللی تبدیل شده است که در آن زندگی و سلامت مردم هیچ ارزش و اهمیتی ندارد.
اپیدمی ها و جنگ ها تا زمانی که پاندمی سیستم امپریالیستی وجود داشته باشد ادامه خواهد داشت و برای بشریت، محیط زیست، جامعه و فرهنگ مخرب است. این سیستم بر بستر مرگ است و باید از بین برده شود.
دولت های امپریالیستی و مرتجع زیر سلطه بار بحران را به دوش کارگران و زحمتکشان انداخته اند
شیوع کرونا آغازگر بحران سیستم امپریالیستی نبوده است بلکه آن را تشدید نموده است. امپریالیست ها، سرمایه داران بوروکراتیک - کمپرادور و طبقات فئودال در تلاش هستند تا از بحران کووید-19 به نفع خود استفاده کنند و بسته های کمکی را برای نجات سرمایه داران گذاشته و بار بیشتر بحران را بر دوش کارگران، دهقانان، اقشار فقیر طبقات متوسط و بخش های اجتماعی تحت ستم، اقشار فقیر و خرده بورژوازی بیاندازند. رکود جدید جهانی در حال شکل گیری است و قروض کشورهای بزرگ در حال افزایش است و این کشورها در آستانه ورشکستگی قرار دارند.
حقوق کارگران مورد حمله قرار گرفته است. از این زمره است: کاهش مقررات ایمنی محل کار، افزایش ساعت کار تا 12 ساعت، اضافه کاری هایی که پرداخت نمی شود، محرومیت از حداقل دستمزد، بدتر شدن شرایط کاری، بدتر شدن رفاه اجتماعی، بدتر شدن قوانین محیط زیست و سیستم آموزشی، حمله به اتحادیه های کارگری و تشکل های طبقاتی و مبارزات کارگری. افزون بر اینها، خصوصی سازی خدمات بهداشتی، مدارس، خدمات عمومی و بنگاه های اقتصادی عمومی افزایش یافته است. در کنار اینها باید به گسترش آموزش آنلاین اشاره کرد که موجب می شود توده های فقیر از آموزش فاصله بگیرند و دانشجویان تقریباً به ربات تبدیل شوند.
شرکت های فن آوری پیشرفته با استفاده از هوش مصنوعی و فن آوری اطلاعات، استثمار را بیش از پیش کرده  و در نتیجه ثروت طبقات حاکم را نیز افزایش داده اند. امتناع از مالیات بر دارایی ها و سرمایه های مالی در حالی که اقتصاد سرمایه داری/ امپریالیستی در باتلاق بحران فرو می رود، افول و ورشکستگی اقتصاد کشورهای مختلف به دلیل گسترش کووید-19 و نیز قرنطینه شدن، باعث توقف زندگی مردم و ایجاد مشکلات بزرگ برای کارگران، دهقانان و سایر اقشار زیر ستم - به ویژه کارگران مهاجر، رها شده در خیابان بدون غذا و آب و زیر سرکوب و کشتار- و بخش های فقیر و پرولتری از طبقه متوسط گردیده اند. همه گیری کرونا به فرصتی برای انباشت عظیم ثروت در دست افراد محدود تبدیل شده است، در حالی که اکثریت زیر بار قرض فرو رفته اند و سرمایه گذاری های زیاد در سطح جهان راکد شده است.
تشدید مسابقه تسلیحاتی و جنگ  به وسیله امپریالیست ها
همه گیری کرونا به مهم ترین تهدیدات برای بشریت تبدیل شده و گرایش به جنگ، عطش امپریالیست ها برای سود و ویرانی های زیست محیطی را تقویت می کند. بحران جهانی منجر به تشدید بی سابقه ی تضادهای بزرگتر امیریالیستی شده است. تضادهایی که گرایش به جنگ و تقسیم جهان را در پی دارد. امپریالیسم امریکا بیش از همه و با همسویی سایر قدرت های امپریالیستی اروپا، ژاپن و غیره در داخل ناتو برای ایجاد فضای جنگ سرد جدید علیه روسیه و چین و ضربه زدن به آنها تلاش می کند. امپریالیسم امریکا و ناتو به اشغالگری شان در افغانستان، عراق، سوریه و کشورهای دیگر ادامه داده اند. همه امپریالیست ها با تشدید بیشتر مسابقه تسلیحاتی در چهارگوشه جهان در رقابت قرار دارند، در حالی که توده ها به دلیل بیماری، فقر و استثمار، آلودگی و تخریب محیط زیست از بین می روند. امپریالیست ها همچنان چنگال خود را به منابع انرژی و انواع منابع و مواد خام در آفریقا، آسیا و
آمریکای لاتین فروبرده اند. این امر موج بزرگی از آواره گی دسته جمعی مردم را که در حال فرار از بدبختی و مرگ هستند، سبب شده است.
هر کجا ستم هست مقاومت و مبارزه و شورش نیز هست
در مقابل، پرولتاریا و توده های مردم در شرایط مختلف و با ویژگی های متفاوت در چهار گوشه جهان دست به شورش و مقاومت می زنند؛ از اعتصابات بزرگ عمومی گرفته تا قیام ها و مبارزات و جنگ های مسلحانه ضد امپریالیستی در هند و فیلیپین و تا سازماندهی دوباره برای جنگ توده ای در ترکیه، پرو، نپال و غیره. دولت ها و حکومت های مرتجع با کشتار جمعی و سرکوب پاسخ می دهند. آنان از قرنطینه به عنوان وسیله ای در جهت تقویت دولت های خود، توسعه ی فاشیسم مدرن و نظام پلیسی در کشورهای امپریالیستی و حتی در بیشتر کشورهای زیر سلطه امپریالیسم استفاده می کنند.
سیستم حاکم بر جهان باید سرنگون شود. طبقات حاکم نباید به حکومت ستمگرانه شان ادامه دهند و پرولتاریا و مردم ستمدیده نمی توانند وحشت بی پایان این سیستم جهانی را بپذیرند. آنها به جهان نویی نیاز دارند؛ جهانی تازه و فارغ از استثمار و ستم و همه گیری بیماری ها و جنگ.
کمون پاریس نخستین حکومت طبقه ی کارگر و درخشش جهان نو بود
امسال یک صدپنجاهمین سالگرد کمون پاریس است.
مارکس در جنگ داخلی در فرانسه به روشنی و روش علمی آن را تعریف نمود: «این اساساً یک دولت طبقه کارگر بود، محصول مبارزه طبقه تولیدکنندگان علیه طبقه تملک کنندگان، [با این تجربه] ساختار سیاسی در نهایت کشف شد که در آن رهایی اقتصادی کار ممکن می باشد«.
انگلس در مقدمه ای به همان کتاب گفت:«به کمون پاریس نگاه کنید: این دیکتاتوری پرولتاریا است. »
کمون پاریس، ارتش دائمی را لغو کرد. شیوه ای جدید از گزینش نمایندگان را جایگزین پارلمان بورژوایی کرد که در هر زمان می توانست لغو شود و حقوق همانند کارگران به نمایندگان انتخاب شده پرداخته شود. اکثر اعضای کمون کارگران نمایندگان شناخته شده طبقه کارگر بودند که کار خود را فروتنانه، مسئولانه و به گونه ای موثر انجام می دادند. کارخانه ها و کارگاه ها به انجمن های کارگران تحویل داده شد. کمون نشان داد که پرولتاریا بدون انقلاب قهری نمی تواند قدرت سیاسی را فتح کند و از همه مهم تر اینکه کافی نیست طبقه کارگر ماشین دولتی را در اختیار بگیرد، بلکه باید آن را نابود کند؛ این پیش شرط تمام انقلاب های مردمی است. کمون نشان داد که امروز برای حل مشکلات اصلی پرولتاریا و توده مردم چه چیزی ضروری است: انقلابی که به پرولتاریا امکان می دهد قدرت را در دست بگیرد.
با مبارزات خود به جهان کهنه پایان دهیم و جهان نوینی بسازیم
پایان دادن به سیستم سرمایه و امپریالیسم که به ما بحران پاندمی، استثمار، فقر، تخریب محیط زیست، بربریت فاشیستی، جنسیتی و نژادپرستی، حکومت های سیاستمداران فاسد در خدمت اربابان مالی و همچنین اقتصادی انگلی و جنگ و خشونت تحمیل می کند، ارزش آن را دارد که خود را در مقابل چنین نظامی سازمان دهی کرد، با آن مبارزه کرد و مرگ را در راه سرنگونی آن به جان خرید.
در اول ماه مه پرولتاریا و توده های مردمی باید در تمامی اشکال ممکن، در هر کشور و در مقیاس جهانی، نهایت تلاش خود را در مبارزه نظم حاکم به کار گیرند و از هم طبقه ای های خود چنین بخواهند:
-  مبارزه طبقاتی را تشدید نمایید، ابزارهای مقاومت و دفاع خود را تقویت نمایید، اتحادیه های صنفی و طبقاتی - این مدارس جنگ و کمونیسم - را هر جا که نیست تشکیل دهید و هر جا که هست تقویت نمایید. مبارزات کارگران در کارخانه ها را سازماندهی کرده و پیش ببرید.
 - در بسیاری از کمپانی ها در دوران کنونی نیروی کار تحت استثمار شدید قرار دارد: مانند شرکت آمازون، کارگران اوبر، مراکز کاری تلفونی؛ آنها را افشا کنید وبه مبارزات کارگران آنها یاری نمایید.
-  مبارزات توده های دهقان در هند را که امروز با مبارزه علیه رژیم فاشیست هند، مایه ی امید برای تمام توده های دهقان در کشورهای زیر ستم در جهان شده است تقویت و پشتیبانی نمایید.
-  جنبش مردمی زنان را با توجه به خط، ایده ها و عملکرد انقلابی پرولتری که می گوید نه به تبعیض و نابرابری، نه به زن کشی/ تجاوز جنسی و به انکار حق سقط جنین، نه به ستم برده داری مدرن، تقویت و پشتیبانی کنید.
-   برای متحد کردن جریان های مختلف مبارزه و تقویت جبهه ی متحد برای ایجاد و رشد مبارزه ضد امپریالیسم، ضد فاشیسم، ضد بورژوازی، ضد کمپرادوری، برپایی جبهه های ضد فئودالی پرولتاریا، توده های دهقان، دانشجویان، مهاجران، بخش های زیر ستم قدیمی و تازه ی فقر تلاش کنید.
-   مبارزه مسلحانه علیه فاشیسم و نژادپرستی را تشدید کنید.
 -  شورش توده ی جوانان را به یک سازمان پیشتاز و انقلابی علیه دولت بورژوازی تبدیل نمایید.
-   برای آزادی زندانیان سیاسی و همه خواهران و برادران طبقاتی ما که در پشت میله های زندان های امپریالیسم و ارتجاع اسیر هستند، متحد شوید.
-   مبارزه برای آزادی ملی در کشورهای زیر سلطه ی امپریالیسم را برای بیرون راندن نیروهای امپریالیستی و نابودی نیروهای ارتجاعی که در خدمت آنها هستند فعال و زنده نگاه دارید و پیشرفت و تکامل دهید.
ما باید از این شرایط مطلوب برای غلبه بر شرایط دشوار کنونی جنبش انقلابی و پیشبرد آن به گونه ای موثر استفاده کنیم.
مبارزه بزرگ به رهبری طبقه ی کارگر و احزاب نوین کمونیستی نیاز دارد
این کارعظیم توده ای به رهبری کمونیست ها - کمونیست های امروز، مارکسیست- لنینیست- مائوئیست ها - نیاز دارد. کسانی که در آتش مبارزه طبقاتی و در ارتباط نزدیک با توده ها، از پایین شروع به ساختن جنبش کمونیستی می کنند و احزاب نوین را برای انقلاب های دموکراتیک نوین یا سوسیالیستی، با توجه به شرایط کشورهای مختلف جهان تشکیل می دهند.
احزابی که پیشاهنگ واقعی طبقه کارگر هستند و بر بنیاد تئوری انقلابی و علمی مارکس ساخته شده اند و بر اساس آموزش لنین پخته گشته اند و در خدمت مردم هستند. آن گونه که مائو می گوید:
احزابی که قادر به انتقاد و انتقاد از خود هستند و می توانند از پیروزی ها و شکست های پرولتاریا در هر کشور و جنبش کمونیستی بین المللی درس بگیرند.
با انواع انحرافات رویزیونیستی و اپورتونیستی مبارزه کنیم و خود را از آنها رهایی بخشیم
احزابی که از انحرافات رویزیونیسم، اپورتونیسم، اکونومیسم، پارلمانتاریسم و پاسیفیسم رهایی می یابند در چارچوب فرقه های جزمی و افراط گرایی های خرده بورژوایی عقب مانده قرار نمی گیرند. بدون طبقه و توده ها، هیچ حزبی، هیچ انقلابی، هیچ انترناسیونالیسمی وجود ندارد. این احزاب قادرند جنگ های خلق را مانند جنگ خلق موجود در شبه قاره هند آغاز و ادامه دهند و مسیر پر پیچ و خم اما درخشان جنگ طبقاتی، جنگ انقلابی، جنگ دراز مدت خلق را به یک قیام پیروزمندانه برسانند. احزاب و سازمان هایی که در این مسیر با جدیت و عزم جدی درگیر هستند، باید امروز متحد شوند، از تجارب یکدیگر بیآموزند، برای متحد کردن مبارزات پرولتری و مبارزات آزادیبخش ضد امپریالیستی مردم ستمدیده متحد شوند.
در برابر نظام جهانی و دست نشاندگان شان، به مبارزه ی بین المللی همه کارگران علیه استثمار سرمایه داری جهانی نیاز است. زیرا آنها فارغ از تفاوت های ملیتی، مذهبی، عقاید سیاسی، نژاد و جنسیت در همه کشورها به یک طبقه تعلق دارند.
انترناسیونال نوین کمونیستی را از نو بسازیم
انترناسیونالیسم پرولتری امروز از ما می خواهد که برای یک کنفرانس بین المللی از همه ی احزاب و سازمان های مارکسیست- لنینیست- مائوئیست که به عنوان گام دوم در امتداد جنبش انقلابی انترناسیونالیستی گذشته خواهد بود که به دلیل روِیزیونیسم باب آواکیان و«سنتز نوین» اش و راه پراچاندا دچار فروپاشی شد، به سمت تحقق تشکیل انترناسیونال کمونیست نوینی گام برداریم.
پیروزی نهایی از آن طبقه کارگر است
ما با جسارت و قاطعیت اعلام می کنیم که امپریالیست ها و مرتجعین از هر نوع آن، در نهایت سرنگون خواهند شد و مردم زیر ستم جهان پیروزی نهایی را با انقلاب دموکراتیک نوین و انقلاب پرولتری در مقیاس جهانی به دست خواهند آورد و سوسیالیزم و کمونیزم را برقرار خواهند کرد.
 

زنده باد کمون پاریس!

بگذارید آشکارا و با سلاح های مناسب برای قدرت پرولتری مبارزه کنیم!

در مبارزه کنونی و با نگاه به آینده!

آماده، برای حمله ی توفانی جدید!

نابود باد امپریالیسم و سرمایه داری و همه رژیم های مرتجع در خدمت آنها!

زنده باد انترناسیونالیسم پرولتری!

ما چیزی جز زنجیرهای خود برای از دست دادن نداریم اما جهانی برای فتح را در روبرو خواهیم داشت!

 
امضاء کننده گان:
کمیته برای ساخت حزب کمونیست مائوئیست، گالیسیا، ایالت اسپانیا
هسته کمونیست، نپال
حزب کمونیست(مائوئیست) افغانستان
اتحادیه کارگران کمونیست(م ل م)– کلمبیا
حزب ال کادینز- تونس
حزب کمونیست مائوئیست - ایتالیا
حزب(مارکسیست- لنینیست)کارگران- ایالت اسپانیا
گروه مائوئیستی راه سرخ ایران
حزب کمونیست انقلابی کانادا

حزب کمونیست نپال(مائوئیست انقلابی)

مشی توده ای (کانادا)

اول مه 2021

جدال امپریالیسم غرب و شرق در ایران و دعوای جناح های حاکم بر سر انتخابات ریاست جمهوری نکاتی پیرامون بخش های انتشار یافته ی مصاحبه با ظریف

 

جدال امپریالیسم غرب و شرق در ایران و

دعوای جناح های حاکم بر سر انتخابات ریاست جمهوری

 

نکاتی پیرامون بخش های انتشار یافته ی مصاحبه با ظریف

 
جدال بین دو جناح هوادار غرب و شرق در ایران
بخش هایی از یک فایل پنهانی و گویا غیرقابل انتشار از مصاحبه ی ظریف وزیر امورخارجه ایران با سعید لیلاز، این هوادار پیشین رفسنجانی و اکنون روحانی و شرکا و نیز هوادار سینه چاک اقتصاد بازار آزاد از نوع کمپرادوری و وابسته شدن به امپریالیست های غربی، انتشار یافته است. های و هویی بر سر آن به راه افتاده است و خوراک برای ژورنالیست ها مرید امپریالیسم غرب، تلویزیون ها و سایت ها وابسته به غرب فراهم کرده است که توپ ها را به سوی امپریالیسم روس کج کنند و نیز جناح های هوادار روس در ایران را مورد حمله قرار دهند. و این همه زیر نام «منافع مردم ایران». «منافعی» که ایجاب می کند ملت ایران وابسته به امپریالیسم غرب شود و نه شرق.
 آنچه ظریف می گوید جز برخی از موارد جزیی( مثلا 200 مورد حمله به نیروهای ایرانی به وسیله ی اسرائیل که ظریف می گوید از جان کری شنیده است) و نیز برخی خبرهای جزیی دیگر که درستی آنها مورد پرسش است، اصلا تازه گی ندارد. دولت «پنهان» خامنه ای که امور را در دست خود دارد و بیش از بیست سال پیش خاتمی با گفتن این که« رئیس جمهور یک تدارکاتچی است» به آن اشاره کرده است، ماجراجویی های سپاه قدس و نقش اساسی آن در تدوین سیاست خارجی ایران در منطقه ی خاورمیانه، اینکه ظریف از قاسم سلیمانی تبعیت می کرد و بیشتر سلیمانی وزیر امور خارجه بود تا ظریف که حتی در مورد ورود بشاراسد به ایران بدون اطلاع ظریف موجب استعفای وی شد، همراهی سپاه پاسداران با روسیه در سوریه، نقش مخرب روسیه و باج خواهی های وی از ایران که به ویژه در داستان دریای خزر بیشتر آشکار شده بود، نقش جناح ها و باندهای هوادار امپریالیسم روسیه- و نه تنها باندهای هوادار روسیه بلکه جناح هایی که مایل بودن رهبری مذاکره با غرب دست خودشان باشد-  در تخریب  و شکست برجام و سیاست های وابسته شدن به غرب، مساله ی اطلاع سران سپاهی( و خامنه ای هم) از شلیک موشک به هواپیمای مسافربری اوکراینی و ... اینها همه اظهرمن الشمس و«آن که از آن خبر نداشته خواجه حافظ شیرازی بوده» است. بنابراین جنجال جریان های مخالف ظریف که دیر نیست که وی را به عنوان جاسوس غربی ها و یا «گرا دهنده برای ترور سلیمانی» (که این همین دیروز طرح شد) به محاکمه کشند، کاملا تهی است. آنچه ظریف می گوید به هیچ وجه تازه گی ندارد.    
از دیگر سو روشن است که تحلیل وی از رویدادهایی که از آن ها نام می برد بر مبنای منافع جناح روحانی یا جناح اعتدالی است که یکی از دو سه جناح اصلی حاکم بر جمهوری اسلامی می باشد و در حال حاضر یکی از مدافعین روابط با امپریالیست های غربی در میان جناح های حاکم است.
 نخستین نکته ای که در مورد این مصاحبه، تا حدی که انتشاریافته است، توجه را جلب می کند، برجسته کردن نقش دولت روسیه در کارشکنی در مذاکرات برجام و به شکست کشاندن آن است. این مساله، ما را به جدالی که بین دو جناح یعنی جناح هوادار وابسته شدن به امپریالیسم آمریکا و غرب و جناح هوادار وابسته شده به امپریالیسم شرق یعنی روسیه و بلوک وی در جریان بوده و هست، می رساند.
این دو جناح از همان اوائل سرنگونی نظام شاهنشاهی در هیئت حاکمه جمهوری اسلامی شکل گرفتند (1) و جدال های متمادی با یکدیگر داشتند. پس از پایان یافتن جنگ ایران و عراق، این جناح هوادار غرب به ریاست رفسنجانی بود که عمدتا غالب بود و سیاست های نئولیبرالی را با وابسته شده به برنامه های بانک جهانی و صندوق بین المللی پیش برد. اما پس از دورانی که اصلاح طلبان دولت را در دست داشتند و به مرور با قدرت گرفتن بیشتر جریان های پیرامون خامنه ای و سپاه، جناح های هوادار روسیه نیز نفوذ بیشتری به دست آوردند. پیشرفت و قدرت گیری جریان هوادار روسیه در طول دولت احمدی نژاد و به ویژه در خلال همکاری های سپاه قدس، که فرمانده ی آن قاسم سلیمانی بود، و روسیه در سوریه بیشتر و بیشتر شد. به نظر می رسد که این جریان در طول سال های اخیر و به ویژه در شرایطی که تحریم ها برقرار شد و نیز در دوره ترامپ خطر جنگ امپریالیسم آمریکا با آنها به وجود آمد، بازهم رشد بیشتری داشته است.
از تحلیل ظریف در مصاحبه اش این گونه بر می آید که سپاه قدس همه کاره ی سیاست خارجی ایران در مهم ترین بخش های خاورمیانه( لبنان، عراق، سوریه و یمن و نیز دیگر کشورهای مسلمان) بوده است و وی مجبور شده«دیپلماسی» را فدای «میدان» یا فعالیت های مخرب سپاه قدس در لبنان، سوریه و یمن کند به جای این که «میدان»  فدای «دیپلماسی» گردد. و نیز فعالیت های آن- به ویژه در سوریه - در چارچوب منافع و مقاصد روسیه بوده است.
 ظریف این گونه تحلیل می کند که سلیمانی و جناح هوادار روسیه صرفا به اراده ی روس ها جمهوری اسلامی را در جنگ سوریه درگیر کردند و منافع جناح خامنه ای و نه «منافع ملت ایران»( باید گفت جناح های دیگر اصول گرایان حاکم و از جمله جناح روحانی- ظریف) در این درگیری دخالتی نداشته است. چنانچه بخش عمده ی این تحلیل درست باشد و اراده روسیه برای درگیری در جنگ، نه به واسطه ی درخواست سلیمانی و سپاه قدس، بلکه بر مبنای منافع استراتژیک وی بوده باشد و نهایتا این روسیه بوده است که از سلیمانی و سپاه قدس استفاده کرده است، با این وجود نباید منکر این شد که بروز انقلاب توده ای در سوریه موجب ترس جناح های اصول گرا در جمهوری اسلامی شده بود و آنها فکر می کردند که در صورت پیروزی انقلاب و سقوط بشار اسد و منزوی شدن آنها، نه تنها ممکن است که خود آنها در خطر سرنگونی به وسیله انقلاب ایران که می توانست از انقلاب در سوریه تاثیر بگیرد قرار گیرند، بلکه در خطر سرنگونی به وسیله امپریالیسم غرب که خود علیه انقلاب در سوریه بود و ممکن بود در میان مخالفین بشار اسد مسلط گردد نیز قرار گیرند و یا  این که موقعیت استراتژیک آنها در منطقه تضعیف شود و آنها توان تحقق بخشیدن به برنامه های جاه طلبانه ی خود را نداشته باشند و یا حداقل نتوانند از موقعیت و نفوذ خود در منطقه به قدر کفایت بهره ببرند و به اصطلاح قدرت چانه زنی و امتیاز گیری و به هر حال ماندن در قدرت را بالاتر ببرند. در همان زمان بود که از جناح خامنه ای این سروصدا برخاست که سوریه «خط قرمز» جمهوری اسلامی است. بنابراین هر چند این درست است که سلیمانی و سپاه قدس، نیروهای ایرانی( و همچنین لبنانی، افغانستانی، عراقی و پاکستانی) را در سوریه گوشت دم توپ روس ها کردند و این روس ها بوده و هستند که از سوریه بهره مند می شوند، اما این نیز درست است که روس ها با وجود ضرباتی که از دست دادن عراق و لیبی به آنها وارد کرده بود و بدون به دست آوردن اطمینان لازم از وجود نیرویی که در زمین برای آنها بجنگد و گوشت دم توپ آنها شود، به جنگ وارد نمی شدند.  
 اگر سخنان ظریف را در مورد دعوت سلیمانی به مسکو و تحمیل اراده مسکو به وی را درست پنداریم، آن گاه این روشن نیست که آیا روسیه می خواسته به واسطه منافع خاص خودش در سوریه دخالت کند و سلیمانی و سپاه قدس را همراه خود بکشد( این در تحلیل ظریف است) و یا خیر به خاطر به شکست کشاندن برجام و به دست آوردن نفوذ در ایران، خودش را و ایران را درگیر سوریه کرده است( این نیز در تحلیل وی وجود دارد). می توان این گونه نتیجه گرفت که روسیه خواسته با یک تیر دو هدف را بزند!  
 نکته ی مهم این است که سپاه قدس و کلا سپاه پاسداران یک جریان یکدست نیست که صرفا طرفدار روسیه باشد. در سپاه و نه تنها در سپاه بلکه همچنین در دیگر نیروهای نظامی و امنیتی، هم جریان هوادارا مپریالیسم روسیه و هم هوادار امپریالیسم غرب حضور دارند و هم در رده های میانی و پایین آن کسانی که هوادارهیچ کدام از این دو قدرت امپریالیستی نیستند.  باید توجه داشت که دخالت سلیمانی و سپاه قدس در سوریه در جهت سرکوب انقلاب طبقه کارگر و خلق زحمتکش سوریه بود و نه مبارزه با جناح های هوادار غرب در سوریه. و درست همین سرکوب انقلاب در سوریه به وسیله سلیمانی و سپاه قدس بود که موجب سکوت و همراهی امپریالیسم آمریکا و غرب و نیز اسرائیل و به احتمال قوی همکاری هایی میان آنها و سپاه قدس و سلیمانی گردید. برای اینها مهم تر این بود که انقلاب سرکوب شود تا این که بشار سرنگون شود و یا روسیه نتواند جای پا خود را حفظ کند و از این کشور بیرون رود.(2) زیرا تداوم و رشد انقلاب در سوریه و احتمالا روی کار آمدن یک دولت مردمی در آن کشور می توانست منافع آنها را در منطقه که آن زمان در وضعی انقلابی به سر می برد و به ویژه منافع آنها را در کشورهایی مانند مصر، عراق، اردن، لیبی و شمال افریقا و حتی کشورهایی مانند عربستان و بحرین تهدید کند. همین ها، زمانی که انقلاب سوریه سرکوب شده و خیال شان از این بابت راحت شد، قاسم سلیمانی را ترور کردند.
نکته ای که در میان سران پاسداران جریان متمایل به امپریالیسم روس را تقویت می کند، ترسی است که در بخش هایی از سران سپاه و کلا جریان خامنه ای در وابسته شدن به غرب وجود دارد. این ترس به وسیله ی خود این جریان ها و ضمن قرارداد اخیر با چین - که روسیه نیز در پشت آن حضور داشته و دارد - به این شکل بیان شد که وابستگی به غرب خوب نیست، زیرا غربی ها با تسلط روحانیون بر قدرت و شکل دینی استبداد موافق نیستند و می خواهند حکومت ما را براندازند. در مقابل این نظر وجود داشته و دارد که وابستگی به روسیه و چین، یا ضرری ندارد و یا ضررش کمتر است، زیرا آنها عموما با بودن ما در قدرت کاری ندارند.  
با این وصف، بیرون دادن عامدانه( یا افشای این فایل) در چارچوب این تضادهاست وهیاهویی که از طرف تلویزیون های غربی به ویژه صدای آمریکا و رادیو فردا و نیز تلویزیون ها و سایت های سلطنت طلبان و نیز ایران اینترناشنال( گویا وابسته به عربستان سعودی) به راه افتاده در این راه قرار دارد که به نحو کاملی از این وضعیت برای تضعیف روسیه و جناح های وابسته به آن استفاده کرده و در عوض جناح های طرفدار امپریالیسم غرب را طی مذاکرات کنونی تقویت کنند. دور نیست اگر فرض را بر این بگذاریم که مصاحبه ظریف و بیرون دادن آن در چارچوب خواست های امپریالیست های غربی برای وارد کردن ضرباتی به جریان هوادار روسیه و فعالیت بیشتر جریان های هوادار غرب طی انتخابات بعدی بوده باشد:

« اگر می خواهی با ما روابطی برقرار کنی نگو نمی گذارند و مانع می شوند، خودی نشان ده و ضربه ای محکم و سنگین وارد کن!؟» 
مسئله ی تداوم برجام
مهم ترین بخش این مصاحبه تا آنجا که انتشار یافته است به کارشکنی های روسیه در برجام برمی گردد و صحبت در مورد آن ما را به مذاکرات کنونی با امپریالیست های غربی در وین می کشاند و پیشرفت ها و موانعی که در راه این توافق تازه موجود است.
یکی از وجوهی که انتشار این گفتگو دنبال می کند برجسته کردن نقش تخریب گر روسیه و جناح های هوادار آن در برجام است. بنابراین هدف پخش این مصاحبه، مانع ایجاد کردن در تداوم این نقش، در مذاکرات کنونی در وین است. به عبارت  دیگر از نظر ظریف- و کلا جناح روحانی و اعتدالی ها- آنچه هواداران روس در برجام ایجاد کردند، اکنون می خواهند در شکل گیری دوباره آن یعنی بازگشت آمریکا به برجام و تداوم و پیشرفت روابط با غرب  ایجاد کنند. در واقع یکی از اهداف اساسی ظریف - موافق یا مخالف انتشار این فایل بوده یا نبوده باشد و تا جایی که ما انتشار این فایل را از سوی هواداران روابط با امپریالیست های غربی بدانیم -  افشارکردن نقش تخریب گر هواداران امپریالیسم روس در مذاکرات کنونی است. اما مخالفت با مذاکرات وین و مانع تراشی در مقابل پیشرفت آن، نه صرفا آنها را که جناح هوادار روس هستند، بلکه همچنین جناح هایی را که مایل اند خود آنها رهبری مذاکرات با غرب را داشته باشند در بر می گیرد.(3)
باید در نظر داشت که روابط با امپریالیسم غرب و برجام با نظر مساعد خامنه ای آغاز شد و نیز اکنون مذاکرات وین با تسلط ویژه ی خامنه ای بر دولت روحانی در روند مذاکرات تداوم می یابد. در عین حال مشکل بتوان گفت که خامنه ای می خواهد سر امپریالیسم غرب کلاه بگذارد و تحریم ها که رفع شد، «زیرمیزی» کار خود را پی گیرد و روابط با روسیه را دنبال نماید. شکی نیست که در دفتر خامنه ای هر دو جناح  طرفدار غرب و شرق حضور دارند و نیز بسیاری درمیان سران پاسداران و کادرهای درجه اول، خواهان رفتن زیر تسلط امپریالیست های غربی هستند.
از این دیدگاه، صحبت های ظریف با منتسب کردن تمامی کارشکنی ها به روسیه و جناح طرفدار روس در ایران، در صدد پیگیری روابط با غرب و برجسته کردن نقش روحانی و ظریف یا اعتدالی ها در این رابطه است. آنها  تا کنون و در مجموع توانسته اند بخش های مهمی از اصول گرایان حاکم و اصلاح طلبان حکومتی را نیز به دنبال  خود بکشند.
دعوا بر سر انتخابات و قدرت سیاسی
بر مبنای نظراتی که خامنه ای از یک سال پیش از این مداوما تبلیغ کرده است دولتی که قرار است سرکار بیاید یک دولت جوان حزب اللهی است که می توان هم نام آن را «دولت گذار از خامنه ای به پس از خامنه ای» نام نهاد و هم دولتی که ممکن است صرفا دولت گذار نباشد، بلکه با ماندن در قدرت و تداوم شکل احتمالا نظامی خود، به دولتی از قماش دولت کره شمالی تبدیل شود.
این میان، هنوز مشخص نیست که در خود جناح خامنه ای توافقی بر سر این باشد که چه کسی، کدام پاسدار و یا جناح از پاسداران، سکاندار این دولت شود. نزدیک ترین فردی که تا کنون صحبت کاندید شدن او است دهقان مشاور خامنه ای در امور دفاعی است. اما صحبت هایی بر سر رئیسی و دیگران( قالیباف، محسن رضایی)هم بوده است. این که این صحبت ها مانور است و یا واقعی هنوز روشن نیست و این که کسی که قرار است بیاید و رئیس جمهور شود در سایه است و یا همین دهقان هنوز کاملا روشن نیست. آنچه به نظر قطعی می رسد این است که از جناح اعتدالی ها یعنی روحانی و ظریف و جناح های همسو با آنها نخواهد بود. همچنین مشکل که امثال احمدی نژاد که در حال مانور برای انتخابات است، حتی صلاحیت شان تایید شود گرچه جناح وی نفوذی در بخشی از اصول گرایان دارد.
 از این ها بیشتر این است که  از اصلاح طلبان که از نظر جناح خامنه ای مرده ای بیش نیستند نیز نخواهد بود. تقلاهای تاج زاده که خود را نامزد ریاست جمهوری کرده است و به احتمال نزدیک به یقین رد صلاحیت می شود، بیشتر یک مبارزه ی تبلیغاتی اصلاح طلبان با جناح خامنه ای است تا از یک سو از فضای تا حدودی بازی که عموما دوره ی کوتاه انتخابات در ایران در میان جناح های حاکم یا دارای قدرت نسبی به وجود می آورد، به نفع زدن خامنه ای و جناح های اصول گرا و زنده کردن اصلاح طلبان استفاده شود، و از دیگر سو با دادن شعارهایی که به نظر« ساختار شکن»( از دیدگاه جناح خامنه ای) می رسد، بتواند مردم را به شور درآورد و به شرکت در انتخابات برانگیزد تا اگر کسانی مانند ظریف کاندید شدند و از مسلخ شورای نگهبان خامنه ای عبور کردند، بتوانند با پشتوانه ی شرکت مردم در انتخابات رای بیاورند.
 به هر حال به نظر می رسد که جناح خامنه ای اگر چه ممکن است هنوز توافق نهایی بر سر اینکه چه کسی قرار است رئیس جمهوری شود، حاصل نکرده باشد اما بر سر این حاصل کرده است که چه کسانی یا در حقیقت چه جناح هایی نباید سهمی از قدرت داشته باشند.
 با این همه، یکی از اهداف اساسی این مصاحبه و انتشار فایل آن که همچون تیری در تاریکی است می تواند تضعیف نقش سپاه پاسداران و دولت حزب اللهی باشد که قرار است سرکار بیاید. هر چه باشد این هم به نوبه خود شوکی است که وارد می شود تا احتمالا سر مخالفت مردم از سوی روحانی و ظریف به سوی پاسداران و خامنه ای برگردانده شود(امری که نه در گردهمایی هایی صنفی اما در شورش های از 88 به این سو وجود داشته است) و در عین حال مشوق شرکت مردم در انتخابات پیش روی گردد.
به عبارت دیگر، تلاش ظریف و روحانی و کلا جناح اعتدالی ها که خواسته اند نقطه ی اتحاد بین اصلاح طلبان و جناحی از محافظه کاران(ناطق نوری و لاریجانی ها و هیئت موتلفه که این آخری آشکارا با حضور پاسداران در قدرت مخالف کرده است) باشند، در این جهت است که در قدرت باقی بمانند و به اصطلاح مفتی حذف نشوند. آنها به خوبی می دانند که آینده ای که انتظار آنها را می کشد، بهتر از اصلاح طلبان نخواهد بود.
نگاهی به بروز بیرونی حرکات جناح خامنه ای علیه روحانی از جمله گردهمایی ها و راهپیمایی هایی که علیه روحانی به راه می اندازند و نیز بوق های تبلیغاتی ای همچون صدا و سیمایش و شریعتمداری و روزنامه کیهان اش که همه علیه روحانی است و شعارهایی از جمله حتی « مرگ بر روحانی» را نیز عادی کرده است، نشان می دهد که این جناح، دولت وی و جناح وی را هدف گرفته است. به همراه اینها باید این را افزود که این اجازه به گردهمایی های توده ای داده می شود که به راحتی علیه روحانی شعار بدهند( روشن است که تضاد طبقه کارگر و زحمتکشان، بازنشسته گان، مال باخته گان از جنس دیگری است و اگر چه نه در شکل اما در ماهیت امر علیه خامنه ای  نیز هست) اما هرگز چنین اجازه ای داده نمی شود که علیه خامنه ای شعاری داده شود، حال آنکه  وی است که  همه کاره است و در مقابل وی روحانی و ظریف اساسا کاره ای نیستند.
 بنابراین حال که نزدیک انتخابات ریاست جمهوری است و اگر فرصت از دست برود مشکل که به این زودی بازگردد، این جناح ظریف و روحانی باید بخشی از مهم ترین کارت های خود را رو کنند و ضربات سختی به جریان سپاه پاسداران و خامنه ای بزنند. بدیهی است که اگر زمان بگذرد و برخی از این کارت ها رو نشود، این جناح بازی را باخته و بدون تردید در قدرت آینده ایران اگر حذف نشود، نقشی کاملا جانبی خواهند داشت. چه این قدرت بعدی در رابطه با امپریالیسم غرب قرار گیرد و چه بدتر از آن اگر در رابطه با روسیه قرار گیرد.
اگر انتشار این فایل از سوی جناح خامنه ای باشد!
با این که این احتمال بیشتر است که انتشار این فایل از سوی خود ظریف، جناح روحانی و یا اصلاح طلبان صورت گرفته باشد، زیرا در واقع و حداقل از نظر شکل موجود آن بیشتر به نفع تضعیف جناح خامنه ای و به سود تقویت نقش روحانی- ظریف، هم برای تداوم و به نتیجه نهایی رساندن مذاکرات وین و کلا بازگشت آمریکا به برجام است و هم به نفع تضعیف سران پاسداران( می توان به بخش هایی که در مورد شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی و شکل برخورد شمخانی و باقری و ... به ظریف  است اشاره کرد که در عین حال نشانگر نقش به هم دوز، رفوگر و کریه خود ظریف هم هست) و کلا نقشه و برنامه ی خامنه ای برای انتخابات است، با این وجود، می توان فکر کرد که ممکن است جناح خامنه ای دست پیش را گرفته تا پس نیفتد و به اصطلاح پیشدستی کرده و با«خودزنی» از طریق انتشار این فایل صوتی، خود را از موضع ضعف به موضع قدرت و بازخواست کردن جناح مقابل کشانده است.
معنای این صحبت این است که آنها با انتشار این فایل، دست خود را بازکرده اند تا احتمالا تنها کسی که ممکن از سوی جریان روحانی کاندید شود( و جناح های همسو با روحانی در اصول گرایان و نیز اصلاح طلبان با وی موافق باشند) و رای بیاورد یعنی ظریف را از گردونه رقابت بیرون کنند. آنها با انتشار این فایل به خود ضربه زده اند- گرچه پوست شان آن چنان کلفت است که ضربه های از این شدیدتر را نیز به راحتی تحمل می کند- اما در عین حال این امکان را به خود داده اند که ظریف را به اصطلاح بسوزانند.(4) جار و جنجالی که به وسیله سایت های وابسته به سپاه و برخی از نماینده گان مجلس و قالیباف و غیره و غیره به راه افتاده و صحبت از توهین به سلیمانی و در آینده اگر بتوانند به رهبری و نکات ضد امنیت ملی و غیره و غیره به میان آمده و قرار شده که فایل مزبور بررسی شود، نشان از این دارد که ظریف اگر نه لزوما به چار میخ کشیده شده و دادگاهی شود، اما تضعیف شده و احتمالا یا در سازش درونی کاندید شدن  وی برای انتخابات ریاست جمهوری صورت نگیرد( البته اگر بخواهد بشود که گویا ضمن نامه ای به خامنه ای گفته که نمی خواهد کاندید شود) و یا دست شورای نگهبان خامنه ای برای رد صلاحیت وی باز شود.
نقش خامنه ای
 یکی از مهم ترین نکات در این مصاحبه غایب بودن نقش خامنه ای است. خامنه ای در تمامی روند مذاکرات برجام نقش اصلی و در واقع رهبری کننده را داشته است، گرچه او هرگز حاضر نشد که به نقش خویش اعتراف کند. پشت آنچه که ظریف در مورد سلیمانی، سپاه قدس و کلا دخالت های سپاه پاسداران و از جمله شلیک موشک به هواپیمای مسافربری اوکراینی می گوید، خامنه ای و دفترش قرار دارد. حال آیا خامنه ای در مورد رابطه با امپریالیست های غربی دو دوزه بازی کرده است و کلا خودش هم هوادار وابسته شدن به روسیه است و یا این که در کشاکش درونی در دفترش بین جناحی از پاسداران و اصول گرایان طرفدارغرب و جناحی که هوادار روسیه و شرق است نوعی توازن ایجاد کرده است، روشن نیست.
مشکل بتوان گفت که خامنه ای به طور مطلق در خط جناح هوادار روس و شرق بوده است، گرچه وی با کارشکنی هواداران روسیه، اگر بتوان همه ی کارهای سپاه از جمله موشک پرانی با شعار ضد اسرائیلی و یا حمله به سفارت عربستان را به روس ها نسبت داد، همراهی کرده است.
در واقع جناح هوادار غرب در میان جناح اصول گرای پیرامون خامنه ای و خود سپاه نیز نقشی مهم  و به نظر نه کمتر از جناح هوادار دولت امپریالیستی روس دارد. آنها مایل اند که خودشان علمدار رابطه با غرب باشند و اشاره ظریف در یکی از صحبت های چند وقت پیش اش، از این موضع آنها حکایت دارد. ظریف در آن صحبت ها گفت که این ها به غربی ها می گویند این دولت شش ماه بیشتر سرکار نیست و بهتر است شما منتظر بمانید تا ما به تمامی قدرت دست یابیم و آنگاه با وارد مذاکره شوید.( به یادداشت سه نگاه کنید)
 نگاهی به مواضع خامنه ای در مورد برجام و نیز مذاکرات کنونی در وین که با اجازه وی آغاز شد و در عین حال وی آشکار گفته است «ادامه دهید اما کشش ندهید» نشانگر آن است که خامنه ای مایل است فشار غرب از روی ایران برداشته شود و این نیز ممکن نیست مگر با دادن امتیازهای فراوان به غرب و بازگذاشتن دست امپریالیسم غرب در ایران. به نظر می رسد که بنیادهای در دست خامنه ای بیشتر با غرب در رابطه اند تا با روسیه و شرق. از این گذشته رابطه با امپریالیست های اروپایی که به طور کلی حاضر نشدند به طور کامل به ترامپ بپیوندند و روابط شان را کجدار و مریز با جمهوری اسلامی کش دادند و نیز وابستگی بخش هایی از اصول گرایان حاکم نزدیک به خامنه ای به امپریالیسم انگستان که دارای قدرت نیزهستند و جناح لاریجانی ها تنها بخشی از آنها به شمار می آیند، این را که جناح هوادار غرب در میان حکومتگران نیرویی به شمار می آید بیشتر تقویت می کند.
آنچه که تا کنون روند قضایا و رویدادها نشان داده است، این است که خامنه ای مایل بوده است که از سوی غرب به عنوان قدرت برتر شناخته شود و به وی تضمین پشتیبانی و ماندن در قدرت داده شود.
طبقه کارگر و توده های زحمتکش
 به طور کلی جدال جناح های هوادار امپریالیسم غرب و روس در ایران تا رسیدن به نتیجه  تداوم خواهد یافت و حکومت اسلامی به طور نهایی یا به شرق و یا به غرب وصل خواهد شد، مگر آنکه از سوی طبقه کارگر و توده های مردم سرنگون شود و جای خود را به یک حکومت دموکراتیک مردمی نوین بدهد.
مشکل که به اصطلاح افشاگری های ظریف بتواند توده های مردم را به پای صندوق های رای بکشاند و از این راه وی و روحانی و کلا این جناح را در قدرت نگه دارد. و اساسا با این«هجمه» ای که هم اکنون علیه وی از سوی جناح خامنه ای در سپاه و مجلس( و به زودی از سوی بلندگوهای دیگر) به راه افتاده مشکل که وی بتواند در قدرت بماند.
 از سوی دیگر خامنه ای و جناح اش تلاش می کنند که تا جایی که شده مردم را به نفع خودشان و نه به نفع جناح روحانی و ظریف به پای صندوق بکشانند. اما این نیز روشن است که در صورتی که موفق نشوند که نخواهند شد، کک شان هم نمی گزد. آنها بسیار بیش از این ها از توده ی مردم جدا شده اند که بتوانند توده را به خود متصل نمایند. اکنون شکاف بین طبقه ی کارگر و توده های زحمتکش، بخش های پایینی و میانی خرده بورژوازی و نیز تا حدودی لایه های مرفه آن با خامنه ای و کل حکومت آن چنان شده است که نمی توان با چند افشاگری و چند صحبت در مورد این که «دولت انتخابی» نمی تواند کارهایش را پیش ببرد، زیرا سیاست های حاکم از سوی «دولت انتصابی» اتخاذ می شود، مردم را به شرکت در انتخابات تشویق کرد.(5) هشدارهایی که مداوما بخش هایی از حکومت در مورد شورش و انقلاب و سرنگون شدن حکومت به جناح های حاکم می دهند برخاسته از شکاف هایی است که به سادگی و حتی در صورت برقراری روابط با دولت های امپریالیستی غرب از بین نمی رود.

 هرمز دامان

نیمه نخست اردیبهشت 400 

یادداشت ها
1-   البته تا حدی که بتوان از شکل گیری تازه یی از نیروهای آنها در میان جناح های حاکم صحبت کرد. زیرا عناصر و باندهای وابسته به آمریکا و انگلستان و کلا غرب در میان جناح ها و باندهای مذهبی به قدرت رسیده( هیئت موتلفه، لاریجانی ها، آذری قمی ها، آخوندهایی مانند بهشتی و ...) پیش از اینکه به قدرت رسند، وجود داشت، و نیز نفوذ روسیه تنها متکی به جناح هایی که پس از آن درون هیئت حاکمه شکل گرفتند نبود بلکه اینها حزب توده را، و به واسطه ی آن در نیروهای نظامی نیز، نفوذ داشتند.
2-   ظریف می‌گوید که« سلیمانی از او می‌خواست در مذاکراتی که با سرگئی لاوروف انجام می‌دهد، درخواست‌هایی مطرح کند که به پیروزی نظامی او در سوریه کمک شود.» و یا
«مثلا در مذاکره با لاورف لیست خواسته‌هایش را به دست من می‌داد… یعنی من برای موفقیت کار میدانی مذاکره می‌کردم اما نمی‌توانستم او را قانع کنم که برای پیشبرد دیپلماسی قدمی بردارد.»
به نظر می رسد که در صورتی که سلیمانی مزدور روسیه و یا متعلق به جناح روسی بود نیازی به چنین درخواستی از ظریف نداشت و خود می توانست مستقیما با روس ها تماس داشته باشد.
3-   ظریف مورد مخالفان داخلی مذاکرات می گوید: «حالی‌شان نیست، خیال می‌کنند شش ماه دیگر همه چیز سر جایش است و می‌آیند و مسائل کشور را حل و فصل می‌کنند.»
4-   روزنامه کیهان شریعتمداری با تیتر که در آن به «خودکشی ظریف» اشاره شده به استقبال قضیه رفته است. راستی نکند قرار است ظریف«خودکشی» کند!
5-   نظر ظریف در مورد«قهرمان پرستی» مردم ممکن است تا حدودی درست باشد( اشاره ظریف به  قهرمان شدن سلیمانی و برگزاری مراسم عزای آنچنانی برای وی است) اما در مورد« قهرمان بودن در منطقه» و ترجیح جنگ در کشورهایی مانند سوریه نادرست است. شعارهایی که طی گردهمایی ها و راهپیمایی های دی ماه 96 و آبان 98 داده شد در جهتی کاملا مخالف با نظر ظریف قرار دارد.