درباره ی تهاجم تازه ی حکومت به جنبش توده ها
طی چهل و چهار سال اخیر یعنی از پس از پیروزی انقلاب، جنبش توده ها و سازمان های سیاسی و نیز افراد فعال در زمینه های گوناگون زیر سرکوب بوده اند. به عبارت دیگر بخش اساسی و مهمی از تاریخ جمهوری اسلامی تاریخ سرکوب توده ها بوده است. تفاوت این سرکوب ها که به دوره های گوناگونی تقسیم می شوند عمدتا در شدت و ضعف آنها است نسبت به هر طبقه و گروه و بخشی از توده ها( کارگران، کشاورزان، فرهنگیان، بازنشسته ها، زنان، هنرمندان، اقلیت های ملی و دینی و مذهبی و ...) و سازمان های صنفی و سیاسی وابسته به آنها و نیز نسبت به هر وضعیت معین.
گذشته از توده ها در درون کشور، توده های زحمتکش در کشورهای سوریه و عراق نیز مشمول سرکوب های خشن و خونین حکومت و پاسداران اش قرار گرفته اند.
تاریخ جمهوری اسلامی تاریخ سرکوب های درون حکومتی است
این سرکوب تنها شامل توده های بیرون از حکومت داخلی و خارجی نشده بلکه جناح های درون حکومت را نیز در بر گرفته است. یعنی تاریخ جمهوری اسلامی عبارت بوده است از سرکوبی توده ها در بیرون و سرکوب های متوالی در درون و تصفیه ی حکومت از جناح ها و گروه هایی که با جناح خمینی و سپس خامنه ای جور نبوده اند. هدف نهایی این سرکوب های درون حکومتی از یک سو حذف جناح هایی بوده است که به ویژه با باند خامنه ای مشکل داشته اند و جدال شان بر سر قدرت و تحرک آنها یا به شدت تضادهای درون حکومتی می انجامیده و یا می توانسته در توده ها و حرکت آنها مستقیم و غیر مستقیم نقش داشته باشد.
هدف نهایی این سرکوب ها و تسویه ها در نهایت رساندن حکومت به تسلط مطلق باند خامنه ای و رسیدن به یکدستی پایدار بوده است. امری که نه با دولت احمدی نژاد به وجود آمد و نه با دولت خونخوار و نظامی رئیسی. اکنون دولت رئیسی تکه پاره تر از دولت احمدی نژاد شده است و جنگ ها و تسویه های درونی آن به علل گوناگون باز هم ادامه دارد.
سرکوب ها نتوانسته جنبش توده ها را به رکود مطلق بکشاند
با وجود این سرکوب منظم و ادامه دار چهل واندی ساله ی حکومت ولایت فقیه، خواه آن زمان که خمینی بود و خواه پس از وی که خامنه ای ولی فقیه شد، جنبش توده ها و پیشروان آن ادامه یافته است و هیچ کدام از انواع گوناگون سرکوب و نیز هیچ شدتی در آن نتوانسته خللی در تداوم جنبش توده ها در زمینه های گوناگون پدید آورد. این جنبش پس از سرکوب شدید و خونین سال 88 در طی سال های پس از آن نسبت به دهه ی پیش از آن جهش وار به پیش رفته است و در اشکال گوناگون صنفی - اقتصادی و یا سیاسی طبقه ای و گروهی، منطقه ای و سراسری تداوم یافته است.
دور تازه ی سرکوب ها
اکنون نیز دور تازه ای از تهاجم به جنبش توده ها و سرکوب آنها را خامنه ای و سپاه پاسداران اش سازمان داده اند تا شاید برای تداوم حکومت شان زمان بخرند.
مرکز ثقل سرکوب های اخیر، جنبش های کارگری، فرهنگیان، هنرمندان، زنان، مادران جانباخته گان مبارزات بیست سال اخیر و اکنون بهاییان بوده است. به عبارت دیگر، سرکوب، جنبش های گوناگون فعال( کارگران و فرهنگیان)، هنرمندان، زنان و اقلیت های مذهبی و دینی را شامل شده است. این سرکوب شامل افرادی همچون تاج زاده که در گذشته در حکومت بوده اند نیز شده است. انتخاب این فرد که ظاهرا بیش از بقیه فعال است برای این است که جریان های اصلاح طلب و به ویژه آنها که زندانی کشیده اند، حساب کار دست شان بیاید.
خامنه ای و پاسداران اش کدام نقاط را برای سرکوب برگزیده اند؟
از دیدگاه خامنه ای و پاسداران اش حمله به مراکز اصلی و به نسبت پایدارتر جنبش یعنی کارگران و فرهنگیان و زنان و هنرمندان و نیز خانواده های جانباخته گان مبارزات به معنای زدن و خاموش کردن جنبش در مراکز اصلی و فعال تر آن است. یعنی فکر می کنند که با بازداشت و شکنجه و زندان کردن پیشروان فعال جنبش کارگری، شورای فرهنگیان در شهرهای گوناگون، بازنشسته ها و نیز هنرمندان مبارزی که با جنبش توده ها همدلی و همراهی کرده اند و همچنین مادران جان باخته گان، می توانند جنبش را خاموش کند و یا حداقل مدتی به رکود بکشانند. از دیدگاه آنان خاموش کردن جنبش توده ها و یا به رکود کشاندن آن فرصتی در اختیار حکومت قرار می دهد تا هم تضمینی نسبی برای تداوم خود بیابند و هم بتوانند برخی سیاست های اقتصادی و سیاسی داخلی و خارجی را آن سان که می خواهند و در فضایی امن به پیش ببرند.
سرکوب زنان
از سوی دیگر این سرکوب در تداوم خود و با طرح مساله ی بد حجابی، به حمله به زنان پرداخته است و خشن ترین و کثیف ترین رفتارها را نسبت به آنها در پیش گرفته است. و این در حالی است که زنان اگر چه در تمام جنبش های مورد اشاره فعال اند اما امکان سازمان دادن جنبش مستقل خود را در حد کارگران و فرهنگیان ندارند و مرکز ثقل متحرک مبارزه به شمار نمی آیند.
به عبارت دیگر اشکال مبارزه ی زنان برای خواست های خود، اگر از مواردی مانند اعتراض های متشکل بخش هایی از زنان نسبت به رفتارهایی که با ایشان در زمینه های گوناگون می شود سخن به میان نیاوریم( برای نمونه اعتراض به نسبه متحد زنان فعال در سینما به ستم هایی که به آنان شده است) بیشتر در همین مبارزات پراکنده ی آنها با حجاب اجباری و دیگر ستم های آشکار و نهان نظام متحجر و بیشتر به شکل اعتراض های گروه های کوچک نمود می یابد تا گروه هایی بزرگ و در گردهمایی ها و راهپیمایی هایی با خواست های مستقل خود.
در واقع جمهوری اسلامی جدا از اجرا کردن منظم سرکوب زنان و جدا از این که هرگز به آنها اجازه ی سازمان یابی و پیگیری خواست های خود را نداده است، باز هم هر زمان که جایی کم می آورد به سراغ سرکوب زنان می رود.
سرکوب بهاییان
در عین حال این سرکوب تنها به بخش های فعال یا به نسبه فعال و زنان محدود نمانده بلکه در تداوم خود به سراغ اقلیت دینی بهائیان رفته است. حکومت اکنون پاسداران قلچماق های خود را به سراغ آنان فرستاده تا خانه های آنها را تخریب و روان و ذهن شان را ویران کنند.
دلایل گسترش سرکوب به زنان و بهاییان
روشن است که بخشی از این گسترش سرکوب و شدت آن به این دلیل است که فضای خشن سرکوب بر همه ی بخش ها و بر کل کشور حاکم شود و از تداوم جنبش های کنونی و گسترش آن پیشگیری کند. به عبارت دیگر دامنه دادن به آن برای این است که نه تنها آن طبقه و گروه و بخش و یا اقلیتی که مورد حمله و سرکوب قرار می گیرد، خاموش شود و تمکین کند بلکه این نیز است که بخش های دیگر از آن سرکوب درس عبرت بگیرند. سرکوب زنان و اینک بهاییان جدا از اهداف ویژه ای که حکومت دنبال می کند، برای این نیز هست که فضای سرکوب تا آنجا که می تواند گسترش یافته و ارعاب تسلط بیشتری بر دیگر طبقات و گروه ها پیدا کند.
در مورد حجاب اجباری و علم کردن این که «قانون است و باید اجرا شود»( و این در حالی است که بسیاری از بندهای «قانون» اساسی خود نوشته شان حتی در مورد اختیارات ولی فقیه اجرا نمی شود- چه برسد به حقوق قانونی ملت!- و خامنه ای هر کار که می خواهد می کند)باید اشاره کرد که حکومت با سرکوب زنان، در عین حال می خواهد مرکز توجه توده ها را تغییر دهد و مسائلی را آن هم در اشکالی کج و معوج پیش بکشد که مساله ی توده ها نیست.
به عبارت دیگر با توجه به وضع اقتصادی و سیاسی و فرهنگی( به ویژه وضع اقتصادی) اعتراض ها و جنبش هایی بروز می کند که خواست های خود را دارد و در عین حال ناکارآمدی حکومت را در مورد این مسائل زیر ضرب می گیرد. حکومت می خواهد هم مرکز توجه توده ها را از این مسائل منحرف کند و هم خود را از زیر ضرب توده ها بیرون آورد. یعنی می خواهد با گسترش سرکوب به زنان، در میدانی به تهاجم دست زند که گمان می کند می تواند تسلط بیشتری یابد و از آن پیروز بیرون آید.
از دیدگاه خامنه ای و شرکای پاسداراش، زنان نمی توانند همچون کارگران یا فرهنگیان یا کشاورزان و یا بازنشسته ها متحد شده و یک پارچه خواست های خود را طرح کنند و از آن مهم تر دست به اعتراض های متحدانه ی خیابانی زنند.
و باز برای این که اگر زنان حتی بتوانند چنین کنند امکان سرکوب آنها را بیشتر دارد. زیرا از نظر آنان در چنین صورتی زنان علیه قانون و جلوی حکومت ایستاده اند و بنابراین تهاجم به آنان و سرکوب شان آسان تر است. حال آنکه خواست های کارگران، فرهنگیان و بازنشسته ها به ویژه وضع گرانی و تورم و پایین بودن درآمد و دیگر مسائل صنفی است و نمی توان به آنها انگ غیر قانونی بودن زد. به این ترتیب خامنه ای و پاسداران اش می خواهند در چارچوبی که خود تعیین می کنند سرکوب را به پیش ببرند و به وحشت و ترس در جامعه دامن زنند.
با سرکوب نمی توان مانع شورش توده ها شد
اما این سیاست حکومت هر چند ممکن است برای مدتی کوتاه مرکز توجه توده ها را از آنچه که مساله ی اساسی فعلی آنها و بنابراین مرکز تقابل آنها با حکومت است منحرف کند یعنی توجه آن را از وضع نابسامان اقتصادی که با سیاست های فعلی خامنه ای و دولت رئیسی بدتر شده و در آینده نیز بسیار بدتر خواهد شد، به سوی مسائلی همچون بدحجابی زنان که در حال حاضر نه مساله ی توده هاست( حتی حکومت هم جدا از سرکوب منظم جنبش های زنان اما در مورد این مساله عموما سیاست شل کن سفت کن در پیش گرفته شده است) و نه در حال حاضر کانون اصلی اعتراض ها، بکشاند، اما حداقل دو نتیجه می تواند داشته باشد که خلاف نظر حکومت و سیاست یاد شده است:
یکی اینکه جنبش زنان را به مقاومت بیشتر برانگیزد و بنابراین جنبشی را که به دلیل فشارها و سرکوب های منظم امکان بیان خواسته های خود را از طریق مبارزات متحدانه ندارد به چنین جهاتی سوق دهد و آن را تیزتر و براتر کند و از سوی دیگر مقاومت دختران و زنان در مقابل این سرکوب برجسته تر از پیش شده و به نوبه ی خود بر بخش های دیگر جامعه اثر گذاشته و آنها را فعال تر کند.
نکته ی دیگر این است که حکومت نمی تواند میدان توجه توده ها و کانون ها و مراکز ثقل مبارزه را به میل خود تعیین کند؛ و یا حتی اگر تعیین کرد و توانست برای مدتی کوتاه تغییری در فضای حاکم بر جامعه ایجاد کند اما نمی تواند آن را برای مدتی دراز حفظ کند و تداوم بخشد. و این به این علت است که نخست شرایط اقتصادی طبقات زحمتکش و میانی و سپس شرایط سیاسی و فرهنگی کنونی آنچنان وحشتناک است که به سرعت توجه به همین مراکز برخواهد گشت و در تمامی این بخش ها مبارزات را برانگیخته و برخواهد انگیخت. آتشی بزرگ در زیر روشن است و نمی توان از حرارت کاست بی آنکه این آتش را کم یا خاموش کرد!
کافی است نگاهی به بیست و پنج سال اخیر بکنیم تا به ساده گی به این حکم برسیم که تلاش برای انتقال مرکز توجه و یا سرکوب های شدید برای ایجاد رکود در جنبش توده ها، تنها برای مدتی کوتاه جواب داده است اما در سیر خود آنچه که در تمامی نقاط مورد بحث تداوم یافته اوج گیری جنبش توده ها بوده است و نه رکود آن.
ترس و وحشت حاکمیت
خامنه ای و دولت رئیسی و پاسداران اش در سرکوب اخیر تلاش کردند خشن تر از پیش عمل کنند. این اشکال سرکوب را می توان بیشتر به رفتاری حتی فکر نشده منسوب کرد تا رفتاری اندیشه شده در مراکز برنامه ریزی سرکوب. به اصطلاح عکس العملی بوده است و نه با حساب و کتاب.
تحلیل کرده اند که اگر کارگران پیشرو را بازداشت و زندانی کنیم، اگر افراد پیشرو شوراهای فرهنگیان را در شهرهای گوناگون به زندان اندازیم و اگر هنرمندان را به جای خود بنشانیم و مادران جانباخته گان را نیز همچنین و احکام شلاق و زندان برای مادران داغدیده و رنج کشیده صادر کنیم ... و در عین حال مرکز سرکوب را به ویژه به زنان منتقل کنیم، از یک سو جامعه را آرام کرده ایم و از سوی دیگر توجه توده ها را از وضع بد معیشت شان و هدف گیری دولت رئیسی و خامنه ای و شعارهای «مرگ بر رئیسی» منحرف کرده ایم و به سویی دیگر سوق داده ایم؛ و در پی این تحلیل نیز برنامه ی خود را پیاده کرده اند. برنامه ای که به سرعت لو رفت و توده ها و طبقات گوناگون گفتند که مشکل تار موی بیرون آمده ی زنان نیست. مشکل وضع اسفناک اقتصادی و سیاسی و فرهنگی است. مشکل دولت رئیسی جلاد و پاسداران همه کاره اش است؛ مشکل خود خامنه ای و اساسا مشکل خود این حکومت مستبد متحجر و عهد عتیقی است.
روشن است که مبارزات کنونی طبقات و توده های زحمتکش را نمی توان با این تاکتیک های باسمه ای به رکود کشاند و خاموش کرد.
توده هات منبع لایزال نیرو و قدرت و آفرینش اند
روشن است که این تاکتیک سرکوب و این تلاش برای به نمایش گذاردن چهره ای دریده و خشن از خود، ترس و وحشتی ایجاد نمی کند. توده ها به راحتی می فهمند که این ها بیش از هر چیز ناشی از ضعف خامنه ای و رئیسی و پاسداران است و نه از نیرو و قدر قدرتی آنها.
همچنان که سرکوب های تاریخ جمهوری اسلامی و به ویژه ده های اخیر جواب نداده این نیز جواب نخواهد داد!
توده ها منبع لایزال آفریدن نیروهای تازه نفس هستند. با بازداشت و زندانی کردن بخش هایی از پیشروان، این منبع خشک نخواهد شد.
جنبش توده ها بارها رکود نسبی را تجربه کرده اما به رکود مطلق کشیده نشده است. توده ها تن به حکومتی گندیده و متعفن نخواهند داد.
آنها همچنان که در پی سرکوب سال 88، مبارزات دی 96 و در پی سرکوب دی 96، جنبش آبان 98 و در پی سرکوب آن جنبش هایی در ابعادی بسیار گسترده را سامان دادند، در پی این سرکوب نیز دیر یا زود جنبش های تازه ای را سامان خواهند داد.
هرمز دامان
نیمه ی دوم مرداد 1401
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر